Magazyn6

8501

177

APROWIZACJA

ujemne następstwa dla organizmu, wywołując w organizmach młodych powstrzymanie procesów rozwojowych, u starszych zaś obniżenie wagi ciała, upadek sił fizycznych i duchowych, zmniejszenie odporności na wszelkie choroby. Stałe niedostateczne odżywianie szerokich mas prowadzi w konsekwencji do degeneracji społeczeństwa, obniżając zdolność do współzawodnictwa z innemi narodami i utrudniając organizację obrony narodowej. Z drugiej strony także odżywianie nadmierne, zawierające zbyt duże ilości pewnych składników (białko zwierzęce), wywołuje tak pospolite dzisiaj wśród warstw zamożniejszych choroby przemiany materjy,

3. Wysokość spożycia w Polsce i w innych krajach. Podstawowemi artykułami żywno-ściowemi w Polsce są ziemniaki, zboża chlebowe, tłuszcze, nabiał i mięso. Rozmiary spożycia poszczególnych artykułów ulegają dużym wahaniom w zależności od warunków życiowych danych grup społecznych, stopnia zamożności, różnic w poziomie cywilizacyjnym i t. p. Tak więc spożycie zbóż chlebowych wynosiło w okresie 1928—193^{2 r}- wg. obliczeń Józefa Poniatowskiego i Stanisława Nowickiego na głowę ludności miejskiej 130 do 160 kg, na głowę ludności wiejskiej około 235 kg. Wysokość spożycia w poszczególnych województwach wykazuje bardzo duże odchylenia. Według obliczeń Stanisława Śliwy, najwyższe spożycie na głowę było w woj. poznańskiem, dochodząc do 275 kg, najniższe zaś w ubogiem woj. stanisławowskiem, wynosząc zaledwie 1x7 kg na głowę. O ile idzie o mięso, to według tegoż autora przeciętne spożycie w Polsce wynosiło w latach 1929—1931 — 18 do 19 kg na głowę. Spożycie mięsa w dużych miastach było znacznie wyższe od przeciętnej, wynosząc w Warszawie 35—39 kg, w Poznaniu 57—64 kg, w Katowicach 63—68 kg na głowę ludności. Natomiast w województwach wybitnie rolniczych spożycie było znacznie niższe, wynosząc w woj. stanisławowskiem 8—10 kg, w poleskiem 11—15 kg na głowę. W odżywianiu miast i wsi zachodzą więc poważne różnice. Na wsi głównym artykułem spożywczym są ziemniaki, a dalej zboża, nabiał i tłuszcz; spożycie mięsa jest bardzo nieznaczne. Spożycie ziemniaków jest odwrotnie proporcjonalne do stopnia dobrobytu spożywcy. W miastach natomiast ludność konsumuje mniej ziemniaków i zboża, a więcej mięsa. Spożycie mięsa i innych produktów zwierzęcych rośnie w miarę wzrostu zamożności konsumenta. Zmiany w dochodzie spożywców pociągają za sobą zmiany w spożyciu. W razie zmniejszenia dochodów konsumenci w miastach pizechodzą od drogich artykułów zwierzęcych do tańszych produktów roślinnych, na wsi zaś ograniczają spożycie zbóż i zwiększają konsumcję ziemniaków. Wobec zubożenia wsi, jakie nastąpiło na skutek długotrwałego kryzysu, znaczna część ludności wiejskiej odżywia się niedostatecznie, co grozi wysoce ujemnemi konsekwencjami. W społeczeństwach zachodnioeuropejskich stojących na wyższym stopniu zamożności, spożycie ziemniaków jest znacznie mniejsze jak w Polsce, a natomiast jest większa konsumcja produktów zwierzęcych. Wydatki na zakup artykułów żywnościowych stanowią zarówno w Polsce jak i w innych krajach tern większą pozycję, im niższy jest ogólny budżet rozchodowy konsumenta. W miarę wzrostu zamożności pozycja wydatków na żywność w stosunku do ogólnej sumy rozchodu staje się coraz niższa.

4. Racjonalna polityka aprowizacyjna.

Zadania polityki gospodarczej w dziedzinie aprowizacji polegają na wytwarzaniu warunków, umożliwiających szerokim masom spożywców zaopatrywanie w artykuły żywnościowe, odpowiadające wymaganiom hi-gjeny, po cenach możliwie niskich. Polityka aprowizacyjna obejmuje w pewnym zakresie produkcję surowców żywnościowych, przetwarzanie tych surowców, oraz obrót artykułami spożywczemi. W zakres polityki aprowizacyjnej wchodzą zatem zagadnienia transportu produktów żywnościowych, taryf kolejowych, urządzenia targowisk, hal targowych, magazynów, giełd, kas towarowych, organizacji notowań cen, pośrednictwa w handlu produktami żywnościowemi, przeciwdziałania lichwie żywnościowej. W dziedzinie przetwórstwa polityka aprowizacyjna zajmuje się organizacją rzeźni, rozciąga nadzór nad piekarniami, mleczarniami, wędliniarniami, jatkami, wydaje przepisy regulujące pracę tych przedsiębiorstw z uwzględnieniem momentów gospodarczych i momentów zdrowia publicznego. Względy zdrowotne skłaniają

12

Eacyklopedja nauk politycznych.