433
BEZROBOCIE
Rok |
W. Brytanja |
Niemcy |
Francja |
Italja |
Polska |
Stany Zjedn. A. P. | |||
bezrobocie całk. |
bezrobocie zarej. |
b.poszuk. pracy |
bezrob. całk. |
b. poszukuj, pracy |
% ważony ogółu ro-botników | ||||
tys. |
% |
tys. |
% |
tys. |
tys. |
tys. |
% | ||
1929 |
994 |
8,2 |
1 915 |
IO |
300 |
129 |
4.9 |
8.3 | |
I931 |
2 129 |
16.7 |
4 573 |
23.7 |
75 |
734 |
299 |
12,6 |
*9.3 |
1932 |
2 272 |
17,6 |
5 579 |
30 i |
308 |
i 006 |
255 |
n,8 |
24. t |
1933 |
2 IIO |
16,4 |
4 733 |
25.8 |
3°7 |
1 018 |
249 |
11.9 |
24,0 |
1934 |
1 801 |
13.9 |
2 657 |
«4.5 |
376 |
963 |
342 |
tb.3 |
20,8 |
1935 |
1 744 |
13-5 |
2 *33 |
12,3 |
491 |
803 |
506 |
24.1 |
20,0 (1 m.) |
Inne kraje, niewymienione w powyższej tabeli, miały w ostatnich latach b. również ogromnie silne. Austrja w 1928 r. 12,1% pobierających zasiłki, w 1933 r. 29%, w 1934 26,3%. Belgja w 1928 miała 0,9% całkowicie bezrobotnych i 3,5% bezrobotnych częściowo, w 1033 — 17,0 i 17,2%, w 1934 19,0 i 17,2%; Danja w 1928 18,5%, w 1933 28,8%, a w 1934 22,2%; Holan-dja w 1928 r. 6,9%, w 1933—31,4% i w 1934 31,9%; Czechosłowacja — bezrobotnych pobierających zasiłki: w 1928 r. 1,4%. w 1933 iu,9%, a w 1934 17,4%, parokrotnie wyższa była jeszcze liczba bezrobotnych zarejestrowanych, dochodząc w liczbie absolutnej w 1933 r. do 738 tys., a w 1934 r- 676 tys. Stosunkowo słabsze było b. w Szwajcarji: w 1928 r. całkowicie bezrobotnych 2,1%, a częściowo 1,1%, w !934 9,8% wzgl. 6,1%. Szczególnie niskie liczby bezrobotnych znajdujemy w Japonji, w 1933 5.6%, w 1934 5%. Te wszystkie dane nie są coprawda jednolite, tak, że nie można ich bez zastrzeżeń porównywać. Naogół największe nasilenie b. w większości krajów widzimy w 1932 r. i 1933 r" Polska stanowi jeden z wyjątków. Jeśli przyjmiemy poziom b. w 1029 za 100, to b. światowe wynosiło w 1932 r. 291 (maximum), w 1934 221, w Polsce w tych samych latach 241 1 333, w Anglji 213 (max.) i 162, w Niemczech 304 (inax.) i 146, w Stanach Zjednoczonych Am. 290 i 255, w Italji 335 » 320.
Literatura. A. Amonn: Das Lohnproblem — Gefahren der Lohn-steigerungen, Berlin, Junker und Dunnhaupl, 1930. — M. Bo!-sigerotca: Społeczne skutki bezrobocia wśród fizycznych .pracowników Warszawy, wyd. Pol. Pol. Spof., Warszawa, 1932. — •F. H. Beeeridge: Unemploymenl —- A. Problem of Industry (1909 and 1930), London, Longmans, Grcen and Co, 1930. — M. Bouniatian: Les progrte technigues et le chómage, „Reime
Internationale du Trawiłvol. XXVII, N. 3 Gmlve, 1933. — Bureau International du Traeatii ProbUmee du chómage en 1931, Genłre, 1931. — Tamte: Bibliographie du chómage, II ód. Genive 1930. — U. B. Butler: Les problimes du chómage auz Etats-Unis, Gentve, Bureau International du Trawił, 1931. — Henry Ctay: The Post — War Unempłoymmt Problem, London, Mac Milian and Co., 1930. — Jerzy DrechU Bezrobocie w Polsce niepodległej, „Bilans Gospodarczy Dziesięciolecia Polski Odrodzonej”, wyd. P. W. K„ Poznań 1929. — T. E. Gregory: Rationalisation and Technological Unem-ployment, „The Economic JournalLondon, Decembre 1930. — J. R. Hickos The Theory of Wages, London, Mac Milian and Co., 1932. — J. A. Hoboon: Rationalisation and Unemploymenl, London, G. Allen and Unwin, 1930. — A. MWhlert Die Theorie der Arbeiterfreisetzung durch die Maschine, Leipzig, Buske, 1933. — K. Kumpmansu Arbeitslosigkeit und ArbeiUlosen-versicherung, „HandwOrterbuch der Staatswissenschaften", I. Bd. Jena, Fischer, 1923. — E. Leder er: Technischer Fort-schńtt und Arbeitslosigkeit. Tiltnngen, Mohr 1931. — Tenie.*-Les Progrts technigues et le chómage, „Revue Intern, du Tra vaił'\ vol. XXVIIf, N. 1 Genłve, 1933. — Jean Leactre: Des crises gćneraUs A pćriodigucs de turproduction, IV ed. Paris, „Les Editions Domat-Monłchrestien", 1932 — H. Masm-ataedt: Die Kapitalistische Anwendung der Maschinerie, Jena, Fischer 1905. — Hero Moellen Rationalisierung und Arbeitslosigkeit, „Weltwirtschaftliches Archit34 Bd., Jena, 1931. — J. Rueff: Les wriations du chómage en Angleterre, „Revue politigue et parlammtaire,\ 1925. — Stefan L. Zaleski: Postęp techniczny a bezrobocie, odbitka z „Ekonomisty”, Warszawa, 1934. — Tenże: Wpływ maszyn na bezrobocie według poglądów ekonomistów XIX w., odbitka z „Ruchu Prawn. Ekonom, i Socjol(poglądy Sismondi*ego, J. B. Sag’a, Ricardo, Mac-Culoch’a, Seniorka, J. St. MiU'a, Marz'a, BOhm-Bawerk*a, Pareta, Clark*a i t. d.), Poznań 1935. — Tenże: Simonde de Sismondi — krytyk maszynizmu, odb. z „Księgi Pamiątkowej", wyd. ku czci Prof. Caro, Lwów, 1935. — Ferdynand Zweig: Ekonom ja a Technika, Kraków, Nakf. TW. Eta.. » Krakowie, na. Stefgn fi
II. Walka z bezrobociem.
1. Ogólne zasady. Olbrzymie rozmiary bezrobocia, istniejące z niewielkiemi wahaniami swej intensywności- stale po zakończeniu wojny światowej we wszystkich prawie państwach, wysunęły zagadnie
nie walki z tą klęską społeczną na jedno z pierwszych miejsc. Demobilizacja mil jonowych armij i demobilizacja przemy-
28
Encyklopedja nauk politycznych.