667
CHRZEŚCIJAŃSTWO
wodawcę Mojżesza — zawładnął on po długich wędrówkach i trudach ziemią Palestyńską, a około r. iooo p. Chr. założył pod wodzą króla Dawida dość potężne państwo. Wkrótce podzieliło się ono na północne Izraelskie ze stolicą w Samarj i i południowe Judzkie ze stolicą Jerozolimą, by w trzy wieki później popaść w niewolę otaczających je potęg.
Chociaż często ulegał ujemnym wpływom sąsiednich pogańskich narodów, to jednak dzięki głównie wysiłkom proroków, zachował on prawdy Objawienia Bożego, spisane w księgozbiorze, który nazwano Pismem św. Starego Zakonu. Wyczekiwał też przyjścia wysłannika Bożego — Mesjasza, który miał na całym święcie zaprowadzić poznanie jedynego Boga, nowy ład między narodami, sprawiedliwość powszechną, zwycięstwo dobra nad złem czyli królestwo Boże.
Dziewiętnaście wieków temu przyszedł przyobiecany Mesjasz (po grecku Chri-stos) i rozpoczął swą działalność, „g ł o-sząc Dobrą Nowinę (= euangelion) królestwa Bożego“. Pojęcie królestwa Bożego, o którem ustawicznie nauczał Chrystus, jest złożone i bardzo bogate w treść.
Przedewszystkiem jest to wszechstronne panowanie Boga w umysłach i sercach istot rozumnych i wolnych, królowanie w nich przez prawdę i miłość, jest to nowy stan rzeczy, w którym Bóg będzie wszystkiem dla jednostek i społeczeństw, gdy te przejmą się zasadami dekalogu i całe życie oprą na głęb-szem poznaniu Boga i oddadzą się Mu w teorji i czynie.
To królowanie Boga w umysłach i sercach ludzi zespala i jednoczy w jedną wielką „Civitas Dei“ te wszystkie wolne istoty, w których Bóg panuje przez prawdę, sprawiedliwość i miłość. Królestwo Boże jest więc równocześnie zespołem poddanych Bogu istot wolnych, co uznają Go teoretycznie i praktycznie za Stwórcę i Cel ostateczny.
Ten idealny stan rzeczy, który będzie równocześnie szczęściem dla ludzi, ma się już tu na ziemi urzeczywistniać stopniowo i przy czynnej współpracy samychże ludzi, atoli swoje pełne urzeczywistnienie osiągnie dopiero po skończonym wielkim dramacie dziejów ludzkości, w wiekuistem królestwie niebieskiem.
To pojęcie nie podobało się miarodajnym czynnikom ludu żydowskiego, które pragnęły politycznego panowania Izraela nad światem, założenia królestwa ziemskiego. Ponieważ ponadto Chrystus ostro osądzał ich sposób pojmowania i praktykowania religj. zewnętrzny i przeładowany formali-styką, publicznie a surowo karcił obłudę i fałsz, nadużywanie religj i dla zysków ma-terjalnych, żądzę zaszczytów a przedewszystkiem gwałcenie sprawiedliwości i prawa Bożego a stawianie na pierwszem miejscu drobiazgowych tradycyj ludzkich, — nie mogli ścierpieć, że ten nowy nauczyciel, który nie chodził do ich szkoły i tak daleko odbiegał od ich ciasnoty umysłowej, porywał ku sobie i głoszonej przez się prawdzie coraz więcej dusz prawych, więc postanowili za wszelką cenę zgładzić go śmiercią krzyżową. I dokonali swego.
O losie, jaki czekał Mesjasza, wiedział Chrystus i zawczasu przygotowywał swych uczniów, aby przez śmierć jego i pozorne bankructwo sprawy nie utracili wiary. Świadectwem rzeczywistego triumfu było zapowiedziane zmartwychwstanie dnia trzeciego.
Dwunastu apostołów, których specjalnie wybrał na świadków swego zmartwychwstania i w czasie trzechletniego nauczania przygotowywał do szerzenia po całym świecie rozpoczętego dzieła, zaczęło też wnet głosić jego naukę i organizować nową społeczność religijną. Nadzwyczajne znaki i cuda towarzyszyły ich nauczaniu i stwierdzały wiarogodność ich boskiego posłannictwa. W przeciągu kilkudziesięciu lat gęsta sieć gmin chrześcijańskich pokryła całe impe-rjum rzymskie. Mimo prześladowań i różnych trudności wewnętrznych ch. rozwijało się, zyskiwało coraz to nowe zastępy wyznawców, rozbudowywało swoją organizację i ujmowało powierzoną mu prawdę objawioną w zwarty system dogmatów.
2. Zasady nauki chrześcijańskiej. Wśród zasadniczych prawd nauki chrześcijańskiej naczelne miejsce zajmuje idea jedynego Boga, który w stworzonym przez się świecie objawił swą doskonałość, i dlatego nawet bez osobnego objawienia można go z całą pewnością poznać przyrodzonym rozumem ludzkim, niejako wyczytać w wielkiej księdze przyrody. Według ścisłej filozof j i i nauki ch. Bóg jest Pełnią Bytu, nieograniczoną Doskonałością, która w jednej niepodzielnej Rzeczywistości jest nieskończoną Prawdą i samem Dobrem i to nie w jakimś biernym stanie, ale tak, że cały