44
NIEMCY
ści Europy środkowej, sięgając z po_a Renu na zachodzie az poza Odrę na wschodzie, zaś w eksklawie Prus Wschodnich od Wisły do Niemna. Na południu oparta jest o główny trzon Alp, na północy zaś o morze Północne i Bałtyckie. Graniczy na zachodzie z Francją, Luksemburgiem, Belgją i Holan-dją, na północy z Danją, na północnym wschodzie z Litwą, na wschodzie z Polską, na południu zaś, po przyłączeniu Austrji (I937)> z Szwajcarją, Włochami, Jugosła-wją, Węgrami i z Czechami, nad któremi aktem z 15. III. 1939 roztoczyła protektorat.
Do roku 1918 obszar Rzeszy wynosił 540 857 km’, zaś po utracie terytorjów odciętych od Niemiec na mocy traktatu wersalskiego w 1919 obszar został zredukowany do 470713 km*.
Tery tor ja utracone wówczas przez Niemcy obejmowały ziemie następujące:
Zwrócone Polsce: |
km1 |
ludność 1. XI. 1910 |
Poznańskie...... |
26 041 |
1 946 461 |
Prusy Zachodnie . . . |
*5 853 |
964 034 |
Z Prus Wschodnich |
5°* |
24 787 |
Z Pomeranji..... |
9 |
224 |
Ze Śląska...... Ze Śląska na mocy de- |
5** |
26 248 |
cyzji z dn. 20. X. 1921 |
3 214 |
891 669 |
Zwrócone Francji: |
46 129 |
3 851 423 |
Alzacja i Lotaryngja . Zwrócone Danji: |
*4 52* |
1 874 014 |
Szlezwig-Holsztyn(część) Oddane Belgji: |
3 387 |
166 348 |
Eupen — Malmedy . . Oddane Czechosłowacji Okrąg Kulczyński na |
* 035 |
60 003 |
Śląsku ...... Oddane Litwie: |
286 |
45 396 |
Okrąg Kłajpedy . . . |
2 443 |
140 746 |
Wolne m. Gdańsk |
1 893 |
330 630 |
Razem..... |
70 144 |
6 468 560 |
Ponadto odebrano Niemcom wszystkie ko-
lonje, a mianowicie: | ||
Afrykę Wschodnią . . |
995 000 |
7 666 000 |
Afrykę Płd.-Zachodnią. |
835 000 |
103 000 |
Kamerun....... |
745 000 |
2 650 000 |
Togo........ |
87 200 |
1 033 000 |
Nową Gwineę z wyspami | ||
Karoliną i Marsz; la . |
242 476 |
604 000 |
Samoa....... |
2 572 |
39 000 |
Kiao-Czao ..... |
552 |
195 000 |
Razem..... |
2 907 800 |
12 290 000 |
Po przyłączeniu Austrji w roku 1937 obszar Rzesz) wzrósł do 554 308 km*, przekraczając już wtedy obszar przedwojenny. Natomiast w ciągu roku 1938 przyłączone zostały ponadto kraje Sudeckie i częściowo Morawskie odłączone od Czech, których obszar ustalono na 28971 km2, a w 1939 Niemcy zajęły litewski obszar Kłajpedzki (Memelland), obejmujący — 2 848 km*, poczem obszar Rzeszy w roku 1939 wynosił 586 127 km*. W tym stanie Rzesza Niemiecka jest dziś najwięk-szem państwem w Europie, nie licząc Z. S. R. R., podczas gdy do końca roku 1936 stała w szeregu państw europejskich na trzeciem miejscu po Francji i Hiszpanji, a przed Szwecją, Polską, Finlandją i Włochami. Rzesza obecnie składa się z 14 krajów oraz Austrji i Sudetów, których obszary oraz zaludnienie przedstawiają się w sposób następujący:
Kraje |
Obszar km* |
Ludność |
Gęstość na I km* |
Anhalt . . . |
2 3*4.3 |
364 4J5 |
*57.5 |
Badenja. . . . |
15 069,6 |
2 412 951 |
160,1 |
Bawarja . . . |
76 089,2 |
7 682 447 |
101,0 |
Brema .... |
257.8 |
37i 558 |
1.441.2 |
Brunświk . . . |
3 672,0 |
512989 |
*39.7 |
Hamburg |
746.0 |
1 675 703 |
2 246, r |
Hesja |
7 69**4 |
1 429 048 |
185,8 |
Lippe |
I 215,2 |
*75 538 |
*44.2 |
Lubeko |
297.7 |
*364*3 |
458.2 |
Mecklenburg |
*5 720,9 |
804 948 |
5*.2 |
Oldenburg Prusy (z Kłajpe- |
5 396,3 |
495 **9 |
91,8 |
dą) . . . |
296 690,2 |
39 732 167 |
*35.* |
Saara .... |
l 924.4 |
812 256 |
422,1 |
Saksonja . . . Schaumburg- |
*4 994.7 |
5 196 652 |
346.6 |
Lippe . . . |
340.3 |
49 955 |
146,8 |
Turyngja . . . |
11 762,7 |
1 659 5*0 |
*41,1 |
Wirtembergja . |
19 507,7 |
2 696 324 |
138.2 |
Dawna Rzesza |
470554.1 |
86071580 |
140,8 |
Austrja .... (podzielona na 8 krajów związkowych i miasto |
83 863 |
6 758 100 | |
Wiedeń) . . . Kraje Sudeckie |
554 417 |
72 790 OOO |
r |
i Morawskie |
28 971 |
3 636 156 |
— |
Razem |
583388 |
76035830 |
- |
W początku 1938 ludność Rzeszy Niemieckiej liczyła bez Austrji 68072000 — z Austrją 74 827 000, z krajami Sudeckiemi 78 790 000 osób.
Prusy, największe państwo związkowe, zajmujące około połowy całego terytorjum Rzeszy, podzielone jest administracyjnie na 12 prowincyj, a mianowicie: