Magazyn6
5401

846

DEL1KT MIĘDZYNARODOWY — DELIYERY ORDER

przyjętego, bezpośredniego zobowiązania państwa, które zobowiązanie to następnie naruszyło

D. m. jest to więc zachowanie się państwa, sprzeczne z jego międzynarodowemi zobowiązaniami w stosunku do któregokolwiek innego podmiotu prawa narodów. Z zachowania się tego, które może być działaniem lub zaniechaniem, wynika odpowiedzialność państwa w stosunku do tego państwa, którego prawa zostały naruszone. Zachowanie się państwa jest w każdym wypadku zachowaniem się (działaniem, zaniechaniem) jego organów. Za zachowanie się jednostek czy grup, nie będących organami państwa, nie odpowiada ono bezpośrednio; odpowiadać może tylko za zachowanie się organów, które mogły i powinny były przeszkodzić temu zachowaniu się jednostek, a tego nie uczyniły. Za zachowanie się organów odpowiada państwo tylko jeżeli i o ile wynikło z niego naruszenie praw drugiego państwa; tak np. samo istnienie sprzecznej z zobowiązaniami międzynarodowemi państwa, ustawy może, zależnie od okoliczności, być albo nie być naruszeniem tych zobowiązań (ustawa faktycznie niestosowana w odróżnieniu do ustawy, której samo istnienie wpływa w praktyce na pewne zachowanie się jednostek lub grup).

Odpowiedzialność państwa wskutek naruszenia praw innego podmiotu prawa narodów streszcza się w obowiązku przywrócenia do stanu, któryby istniał, gdyby naruszenie nie było nastąpiło. O ile ten stan rzeczy nie da się przywrócić w całej pełni (np. zabicie człowieka), może zajść konieczność odszkodowania, które w zasadzie, w braku odmiennej umowy stron, należy się państwu; szkoda poniesiona przez jed nostkę jest tu tylko możliwym sprawdzianem. W drobniejszych wypadkach konsekwencje odpowiedzialności mogą wyczerpywać się w samem uznaniu, że nastąpiło naruszenie prawa, albo w przeproszeniu, ewentualnie oddaniu honorów.

Zagadnieniem odpowiedzialności państw zajmowało się wiele orzeczeń rozjemczych, z-właszcza w XIX i XX wieku, a także niektóre orzeczenia Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej (sprawy statku Wimbledon, Mavrommatis’a i chorzowskie). Orzeczenia te ustaliły wiele zasad dotyczących tego zagadnienia. Natomiast odbyta w r. 1930 w Hadze t. zw. kon ferencja w celu kodyfikacji prawa międzynarodowego zajmowała się tern zagadnieniem tylko na odcinku szczegółowym (odpowiedzialność państwa za bezprawia doznane na jego obszarze przez cudzoziemców), a mimo to nie ukończono nawet obrad komisyjnych nad tern zagadnieniem. Ma-terjały przygotowawcze i protokóły komisji są jednak bardzo cenne.

Literatura: Actes de la Confłrmce pour la codification du droit intemational. Cenboe 1930. I. IV.— Anzilottb Teoria generale ddla responsabilitd dello Stało nel diritto intemazionale. Firtnu 1904. — Anzilotti: Corso di dintto Internationale. Roma 1928. — Confłrmce pour la codification du droit intemational. Basta de Discussion. Genh* 1929 III. — Eaglmtom The responsibility of States in International Latc. New York 1928.— Fauchillet Traiti de droit intemational public. Paris 1922, 25. 26. — Oppenheitm Intemational Law. London 1926. — Holc ton; The Law and Procedurę of Intemational Tribunals. Stanford 1926.— Strupp: Dom nOlkerrechtliche Delikt. Leipzię 1920. — Vi*mch*r: La responsabiliti des £tats. Bibliotheca Visseriana Disserlationum lus Internationale Illustrantium.

^U»^{ia ,924}‘    Ludwik Ehrlich.

Delivery order.

Delivery order (niem. Konossementsteil-schein, Auslieferungsschein, Lieferschein) jest często praktykowanym dokumentem w obrocie morskim. Dokument ten wystawiany jest przez posiadacza konosamentu (często bank, dysponujący przewożonym towarem) i zawiera uprawnienie do odbioru części ładunku, oznaczonego w konosamencie. Delivery order można wystawiać na częściowe wydanie ładunku, gdy ładunek jest jeszcze w drodze lub też, gdy nadszedł już do portu przeznaczenia i znajduje się na przechowaniu w magazynie portowym. Praktyczne znaczenie ma delivery order przedewszystkiem wtedy, gdy konosament obejmuje kilka ładunków, które mają być wyładowane w kilku portach względnie wydane kilku nabywcom. Często się zdarza, że ładunki, objęte jednym konosamentem, sprzedawane są w drodze różnym nabyw com. Jakkolwiek praktyczna rola tego dokumentu podobna jest do roli, którą odgrywa konosament w obrocie morskim, nie można obu dokumentów uważać za równorzędne co do skutków prawnych.

Charakter prawny delicery order nasuwa wątpliwości i jest sporny. Naogół w literaturze przeważa opinja, że delivery order zawiera wyrażoną przez posiadacza konosamentu cesję prawa odbioru części ładunku, przyczem jednak prawa z konosamentu jako takiego nie przechodzą, gdyż posiadacz konosamentu nie wydaje go z rąk. _{w s}