94280801 djvu

188 X. CYBULSKI

nerw w okolicy międzybiegunowej w czasie trwania tężca; bezpośrednio po przecięciu tężec znika. Oczywiście, że doświadczenie to można uskutecznić tylko w tym przypadku, jeżeli się używa prądu zstępującego.

Jakie przyczyny w obu tycb przypadkach wywołują skurcz tężcowy, jest, jak zauważyliśmy wyżej, rzeczą dotychczas niedostatecznie wyjaśnioną. Podług Engelmanna i Griinhagena przyczyną ich są uboczne podniety, np. chemiczne, które wobec zwykłej pobudliwości nerwów nie mogą wywołać stanu czynnego, natomiast jeżeli pobudliwość znacznie się wzmaga wskutek zmian elektrotoni-cznych. podniety te wystarczają, ażeby nerw w miejscu podniesionej pobudliwości podrażnić i, dopóki pobudliwość zostaje podniesioną, utrzymać mięsień w stanie skurczu tężcowego. Jakkolwiek tłomaczenie to nie jest dostatecznie poparte faktami, jednakże zasługuje na uwagę z tego względu, że daje nam możność te dwa zjawiska pogodzić z prawami PflUgera.

Prócz siły prądu ma także wpływ na zmiany elektrotoniczne fizyologiczny stan nerwów. Prawa podane wyżej mają właściwie zastosowanie tylko w zupełnie świeżych, żywych, możliwie niezmienionych nerwach. W miarę, jak po wycięciu w nerwie zachodzą sprawy, skutkiem których nerw po niejakim czasie obumiera, jego zachowanie się wobec prądu stałego także się zmienia. Prądy, które w nerwie świeżym wywoływały zmiany charakterystyczne dla prądów słabych, stopniowo wskutek zmienionej pobudliwości nerwów zaczynają odgrywać rolę prądów siły średniej, t. j. dają skurcz i w chwili zamykania i w chwili otwierania, podczas gdy w nerwie świeżym wywoływały skurcz tylko w chwili zamykania. Następnie działanie ich wskutek znacznego wzrostu pobudliwości, co zwykle poprzedza stan śmierci nerwów, może nawet być podobnem do działania prądów silnych, poczem, przy stopniowem zmniejszaniu się pobudliwości działanie to coraz bardziej słabnie, skurcz powstaje tylko przy zamykaniu prądu zstępującego i nareszcie działanie prądu zupełnie ustaje. Zmiany tego rodzaju były dokładnie zbadane przez Rittera.

Na zjawiska elektrotoniczne prócz podanych warunków ma także wpływ długość nerwu między biegunami prądu stałego. Wobec tej samej siły prądu działanie jego na nerw występuje tern energiczniej, im dłuższą część nerwu prąd przebiega, zmniejsza się w miarę zbliżania biegunów prądu stałego i znika zupełnie, jeżeli