94280201 djvu

482 K. W. MAJEWSKI

czności zwalniania własnej akomodacyi. Dla zapoznania sie z bliższymi szczegółami techniki, jakoteż z teoryą skiaskopii należy się zwrócić do podręczników okulistyki.

Akomodacya.

Wiadomo każdemu z codziennego doświadczenia, że dwóch przedmiotów położonych w rozmaitych odległościach od oka nie możemy równocześnie widzieć jednako wyraźnie, przynajmniej, jeśli różnica odległości jest dość znaczna. Jeśli n. p. przez siatkę woalki, trzymanej w odległości kilku centymetrów przed oczyma, wpatrujemy się w litery książki, leżącej od oka w odległości ¹/.₂ metra, wtedy litery widzimy wyraźnie, ale siatki woalki nie widzimy wcale, lub przynajmniej widzimy ją bardzo niewyraźnie. Jeżeli natomiast wpatrujemy się w oczka tej siatki, wtedy na odwrót litery w książce zacierają się nam zupełnie. Z tego prostego doświadczenia i z wielu innych podobnych wynika, że wprawdzie równocześnie nie możemy widzieć wyraźnie dwóch niejednako odległych przedmiotów, ale natomiast, że kolejno jesteśmy zdolni widzieć wyraźnie raz bliższe, raz dalsze przedmioty.

Wiemy z poprzedniego, że oko prawidłowe, które najczęściej ma budowę w przybliżeniu miarową, zbiera na swej siatkówce promienie wpadające doń równolegle. Oko takie mogłoby zatem wytwarzać na swej siatkówce wyraźne obrazy wyłącznie tylko przedmiotów odległych, czyli tylko w dal widzieć wyraźnie. Tymczasem może ono równie wyraźnie widzieć przedmioty bliżej, a nawet bardzo blisko położone. Ponieważ od każdego punktu bliskiego odbite promienie wpadają do źrenicy jako wiązki rozbieżne, przeto oko pod tym tylko warunkiem może je skupić na swej siatkówce i wytworzyć na niej wyraźny obraz przedmiotu bliskiego, jeśli jego re-frakcya zostanie odpowiednio spotęgowaną. Wnosimy z tego, że istnieć musi jakiś mechanizm, zapomocą którego taki chwilowy przyrost refrakcyi może przyjść do skutku. Tę zdolność przystosowywania aparatu dyoptrycznego oka do różnych odległości nazywamy akomodacyą, albo zdolnością nastawniczą oka. Refrakcyę, w jaką wyposażone jest oko dzięki swej optycznej bu-powie i która, jak widzieliśmy już wyżej, może być miarową lub przedstawiać różne zboczenia (myopia, hypermetropia, astygmatyzm), nazywamy refrakcyą statyczną, w przeciwieństwie do różnych dynamicznych stanów refrakcyi, zależnych od mniejszego lub większego napięcia akomodacyi.