94280801 djvu

488 K. W. MAJEWSKI

O zwężeniu źrenicy, które towarzyszy aktowi akomodacyi, będzie mowa osobno.

Co do tego, w jaki sposób przychodzi dc skutku wyżej wspomniana zmiana kształtu soczewki podczas akomodacyi, istniały i dotąd jeszcze istnieją znaczne różnice zapatrywań. Helmholtz na podstawie swych ścisłych badań postawił teoryę mechanizmu akomodacyi, która ma dotąd najwięcej zwolenników, a nawet w badaniach z czasów najnowszych znalazła świeże dowody, przemawiające za jej prawdziwością. Wedle Helmholtza soczewka zawieszona na włókienkach więzadełka Zinna znajduje się w stanie pewnego przypłaszczenia z powodu stałego napięcia tych włókienek. Dopiero wskutek skurczu mięśnia rzęskowego, a zwłaszcza jego włókien okrężnych, zmniejsza się obwód wieńca rzęskowego, do którego włókienka więzadełka są uczepione i wskutek tego napięcie więzadełka ulega zwolnieniu, a soczewka mocą własnej sprężystości przybiera postać nieco bardziej do kuli zbliżoną, wypuklając w znacznym stopniu swą przednią, a w małym stopniu swą tylną powierzchnię. To zwiększenie krzywizny podnosi siłę łamiącą samej soczewki, a w następstwie wzmaga refrakcyę całego oka, co stanowi istotę akomodacyi.

Schon (1885) i Tscherning (1887) wystąpili z teoryami, które różnią się dyametralnie od poglądów Helmholtza. Tscherning usiłował dowieść, że więzadełko Zinna ulega podczas akomodacyi nie zwiotczeniu, lecz przeciwnie najdęciu, że przez to przednia powierzchnia soczewki przypłaszcza się na obwodzie, aJe zarazem bardziej wstecz pochyla, a tylko środkowa jej część, z powodu obecności twardego, mniej podatnego jądra wypukła się ku przodowi tak, że całość przedniej powierzchni przypomina kształtem t. zw. rogówkę stożkowatą (keratoconus) i analogicznie daje się określić nazwą lent i eon us anterior.

Nowsze jednak badania Hessa (1897—1899) obalają te zapatrywania Tscherninga, a natomiast silnie przemawiają za teoryą Helmholtza. Hess wykazał, że oprócz niewątpliwego wypuklania się "przedniej powierzchni soczewki, którego dowodzi zmiana obrazków Purkinje-Sansona, soczewka w całości obniża się, opada na dół podczas aktu akomodacyi- Zależnie od położenia głowy opada ona ku dołowi, ku dołowi i na zewnątrz lub ku dołowi i na wewnątrz. Tylko przy poziomem ułożeniu ciała, względnie głowy i takiem ustawieniu oka, ażeby płaszczyzna źrenicy była poziomą, nie mo-