94280301 djvu

FIZYOLOGIA NARZĄDU WZROKU 483 'T

Przyjmując einmetropię jako podstawową refrakcyę statyczną, wnioskujemy, że odl^ głe przedmioty widzi oko wyraźnie bez j)o-mocy akomodacyi, _ostre bowiem obrazy tych przedmiotów padają właśnie na powierzchnię wrażliwej warstwy siatkówki. Obliczenia wykazują, że w oku zredukowanem, które spogląda na przedmiot 5 m. odlei ł wyraźny obraz tego przedmiotu, przy spoczynku akomodacyi powstaje w płaszczyźnie 0.06 mm. dalej położonej, niż w chwili, gdy oko patrzy w dal nieskończoną. Mimo tegc jednak widzimy ten przedmiot zupełnie wyraźnie bez pomocy akomodacyi. a to dzięki temu, że grubość warstwy pręcików i czopków wynosi właśnie przeciętnie 0,06 mm., toteż wyraźny obraz nie wykracza jeszcze poza tę warstwę. Dopiero, gdy spoglądamy na przedmiot znajdujący się bliżej, płaszczyzna wyraźnegu obrazu przesuwa się już poza siatkówkę n. p„ jeśli odległość wynosi 1 metr, 0,5 m., 0,25 m., wtedy różnica wynosi już 0,30 mm., 0,62 mm., 1,27 mm. i oko musi zapomocą akomodacyi zwiększyć swoją siłę załamywania, ażeby ten wyraźny obraz przesunąć ku przodowi i sprowadzić w obręb warstwy pręcików i czopków. W każdym razie dzięki tej grubo-ści warstwy wrażliwej istnieje możność widzenia wyraźnego, przy jednym i tym samym stopniu napięcia akomodacyi, dwóch przedmiotów, z których jeden leży w nieco mniejszej odległości od oka niż drugi. Tak n. p. możemy widzieć wyraźnie litery druku wpatrując się w koniec pióra lub ostro zakrojonego ołówka, trzymanego cokolwiek bliżej od tych liter. Ta różnica odległości jest tu wogóle bardzo mała i tern mniejsza, im bliżej oka, coraz to zaś większa, im dalej. Widzieliśmy wyżej, że poza odległością 5 metrów różnica ta staje się już niezmiernie wielką, sięga bowiem w nieskończoność. Wykazaliśmy mianowicie, że oko przy zupełnym spoczynku akomodacyi widzi równie wyraźnie przedmiot}⁷ w odległości 5 metrów, jak w odległości nieskończenie wielkiej. Z tern ograniczeniem przyjąć należ}⁷ wnioski oparte na doświadczeniu z woalką.

O zmianie stanu refrakcyi oka podczas przypatrywania się bliskim przedmiotom można się przekonać w rozmaity sposób; najprościej i najłatwiej zapomocą klasycznego doświadczenia Schei-nera. Jeżeli przez dwa małe otworki, wykłute szpilką w kartonie, tak blisko siebie, żeby ich odległość była mniejszą od szerokości średnio rozwartej źrenicy, wpatrujemy się w szpilkę znajdującą się przed okiem w odległości kilkunastu cm., wtedy widzimy ją wyraźnie i pojedyńczo. Jeśli jednak patrząc wciąż przez te same dwa

31*