9428
7401 djvu

154 N. CYBULSKI

wahania w szybkości zależne od potrzeb osobnika, a nawet prawdopodobnie od jego woli. Badania nad wpływem prądów induk-cyjnych lub stałych do ostatnich czasuw nie zostały uwieńczone pomyślnym skutkiem O ile z badań dotychczasowych wiadomo, najenergiczniejszym czynnikiem, zmieniającym ruch migawkowy^ są zmiany temperatury; pod wpływem ogrzewania ruchy te wzmagają się, oziębianie znacznie je zwalnia. Również sprzyjającym warunkiem jest słabe oddziaływanie zasadowego płynu, w którym komórki się zawierają, podczas gdy kwasy zwykle w najmniejszych ilościach ruchy te powstrzymują i migawki zabijają. Obecność tlenu, o ile z doświadczeń można wnosić, jest też koniecznym warunkiem istnienia tego ruchu. Zbytek C0₂, podobnie jak inne kwasy, wpływa na te ruchy powstrzymujące, jednak po usunięciu C0₂ ruchy na-i powrót wracają. Chloroform i eter również w małych ilościach ruchy te zmniejszają lub zatrzymują, w większych zupełnie je niszczą.

Dla badania ruchów migawkowych można prócz bezpośredniej obserwacyi pod mikroskopem zastosować cały szereg przyrządów, zapomocą których można wykazać, jak wielką jest praca mechaniczna tych narządów. Najodpowiedniejszym przyrządem do badania ruchów migawkowych są t. zw. młynek i wahadełko.

Młynek składa się z walca ustawionego bardzo dokładnie na osi poziomej, którego średnica wynosić może około 1 lub 2 ctm., długość zaś 1 ctm. i który może się obracać z małem tarciem koło tej osi. Walec taki ustawia się w osobnej skrzyneczce tak, ażeby oś wysuwała się poza skrzynkę na zewnątrz. Sama skrzynka może być szczelnie zamknięta. Pod walcem w skrzynce znajduje się stolik, na którym może być ułożona błonka, pokryta nabłonkiem migawkowym, jak up. podniebienie lub górna część przełyku żaby. Stolik, na którym układamy błonkę, jest ruchomy i może być razem z błonką mniej lub więcej zbliżany do walca. Skrzyneczka posiada drugą skrzynkę z dołu lub podwójne ścianki, tak, że przez wprowadzenie ogrzanej, albo oziębionej wody można zmieniać temperaturę w samej skrzynce, więc i temperaturę błonki użytej do l badania. Na końcu osi, wystającym na zewnątrz, znajduje się blok, zapomocą którego można połączyć walec z innym jakimś przyrządem, np. z bloczkiem, zaopatrzonym w wskazówkę. Przy zetknięciu błonki z walcem ten ostatni powoli zostaje wprawiony w ruch obrotowy, a ponieważ jednocześnie z walcem obraca się i blok. umieszczony na zewnątrz komory, więc ruch walca może być dokładnie