368
GIEŁDY
umowy są pozostawione do wykonania w późniejszym czasie. Interesy terminowe są zawierane albo dla rzeczywistego wykonania w późniejszym terminie i te interesy podpadają pod pojęcie interesów dostaw-nych, albo są właściwemi interesami termi nowemi, t. j. umowami dla wykorzystania różnicy, i wtedy stają się interesami różniczkowani. Różnica między temi dwoma interesami terminowani, t. j. między do-stawnemi a różniczkowemi odnosi się do celu zawarcia kupna-sprzedaży towarów. I tak: przy interesach terminowo-dostaw-nych towar dostarcza się, odbiera i płaci, zaś przy interesach terminowo-różniczko-wych zgóry przewiduje się tylko otrzymanie lub zapłacenie różnicy ceny (kursu) umownego towaru giełdowego. Należy jednak zaznaczyć i podkreślić, że interesy termino-wo-różniczkowe, stają się niemi dopiero wtedy, gdy do dnia wykonania interesu ter-minowo-różniczkowego zawarto giełdową umowę przeciwną, t. zn. na kontrakt kupna zawarto kontrakt sprzedaży lub odwrotnie, albowiem, gdyby nie zawarto tranzakcji przeciwnej, a więc tranzakcji, znoszącej się zarówno co do ilości, jak i co do jakości towaru (tylko cena może być różna w obu tranzakcjach), wtedy taki interes terminowo-różniczkowy staje się rzeczywistym i musi być wykonany, t. zn., że towar musi być dostarczony, odebrany i zapłacony pod rygorem natychmiastowej wykonalności, według przepisów danej g. na koszt i pełną odpowiedzialność opieszałego kontrahenta. Giełdowe więc interesy towarowe ogólnie podzielić można na 3 rodzaje: na interesy natychmiastowe, zwane także kasowani, do-stawne i różniczkowe — te ostatnie zwą się krótkoterminowemi. Interesy natychmiastowe są to umowy z dostawą miejscową: loco skład, wagon, fob. Do interesów do-stawnych zalicza się kontrakty z dostawą późniejszą, ale miejscową, jak kontrakty na przybycie (to arrive), albo również z dostawą miejscową w terminie późniejszym, ale już według wyboru sprzedającego, ewentualnie kupującego, następnie z dostawą zamiejscową, jak kontrakty cif, a także fob port zagraniczny. Interesy terminowe (różniczkowe) dzielą się podobnie jak interesy terminowe papierami wartościowani, a więc na interesy arbitrażowe, premjowe i prolongacyjne. Zasady i podział interesów premjowych są takie same, jak przy papierach wartościowych, z tern, że premja zawarta bywa w cenie (kursie) kupna wzgl. sprzedaży.
Interes prolongacyjny służy do przesunięcia (prolongowania) wykonania terminu interesu terminowo-różniczkowego w tych wypadkach, gdy do terminu wykonalna umowy różniczkowej nie zawarto kontraktu przeciwnego, np. z powodu nieoczekiwanego ułożenia się cen (kursów) towaru giełdowego. Interesy prolongacyjne dzielą się na interesy reportowe i deportowe. Report jest to wynagrodzenie, które płaci zwyżkowiec z reguły bankowi, który za niego wykupi (zapłaci) towar u kontrahenta z prawem odkupu tego towaru od banku po cenie zgóry umownej. Reportowanie na g. zaistnieje zawsze wtedy, gdy kursy danego towaru nie osiągnęły swej wysokości kalkulacyjnej przez zwyżkowca. Zwyżkowiec towaru nie przyjmuje, ponieważ nie może go sprzedać z powodu spadku kursu, ale spodziewa się, że do najbliższego terminu giełdowego (za miesiąc) kurs jego towaru podniesie się, prolonguje więc kontrakt, t. zn. zwraca się do banku, aby bank wstąpił w jego miejsce i towar wykupił. Bank więc płaci kontrahentowi zwyżkowca cenę giełdową, która to cena będzie zawsze niższa od ceny umownej między kontrahentami a zwyżkowcem, a różnicę powstałą pokrywa już sam zwyżkowiec. Druga część czynności interesu prolongacyjnego polega na rem, że w nowym terminie giełdowym odstępuje bank zwyżkowcowi towar, ale po cenie umownej, która jest wyższa od ceny kupna u kontrahenta. Z różnicy tych dwóch cen powstaje report. Report więc składa się z dwóch części: z różnicy między ceną kontrahenta i banku (umowa kupna) i z różnicy między bankiem a zwyżkowcem (umowa sprzedaży). Jeżeliby w nowym terminie giełdowym kurs nie odpowiadał zwyżkowcowi, może on dalej prolongować. Interes deportowy jest przeciwstawieniem interesu reportowego i służy zniżkowcowi. Do dnia zawarcia kon ■ traktu przeciwnego, t. j. kupna, towar nie spadł w kursie, wobec czego zniżkowiec zawiera z bankiem umowę, mocą której bank dostarcza (sprzedaje) kontrahentowi zniż-kowca na rachunek zniżkowca, ale po kursie dziennym dla danego towaru, który to kurs będzie wyższy, niż kurs umowny zniżkowca z kontrahentem. Bank sprzedaje z tem, że ten sam towar kupi bank od zniżkowca w najbliższym terminie giełdowym, ale po kursie niższym, niż był kurs sprzedaży.