Magazyn6r901

725

INWALIDZI

wym ze służbą wojskową, c) pozostali po zaginionych bez własnej winy na terenie i w czasie działań wojennych, których zaginięcie pozostaje w związku przyczynowym ze służbą wojskową.

Za i. wojennych uważa się osoby, które doznały uszkodzenia zdrowia lub okaleczenia na skutek służby: a) w wojsku Rzeczypospolitej Polskiej, b) w uznanych przez Państwo Polskie wojskowych formacjach polskich przy armjach obcych, c) w armjach państw zaborczych, o ile służbę tę pełnili w czasie od i. VIII. 1914 r., a posiadają prawo obywatelstwa polskiego.

Do pozostałych zaliczono wdowę, dzieci ślubne, nieślubne, adoptowane i rodziców.

I. otrzymywał rentę w stosunku do stopnia utraty zdolności zarobkowej, o ile utrata ta wynosiła co najmniej 15%. Renta zasadnicza zupełnego i. wojennego wynosiła 500 marek miesięcznie. Na czas trwania wyjątkowych, wywołanych wojną warunków gospodarczych przewidziano dodatek drożyźniany do renty zasadniczej, zależny od stosunków rodzinnych i miejsca stałego zamieszkania.

I., który utracił przynajmniej 45% zdolności zarobkowej, otrzymywał dodatek dla ciężkoposzkodowanych. Przewidziany był również dla i. dodatek kwalifikacyjny, w zależności od stanowiska zajmowanego przed wstąpieniem do służby wojskowej lub posiadanego wykształcenia, oraz dodatek pielęgnacyjny.

Do określania stopnia utraty zdolności zarobkowej i. powołane zostały komisje woj-skowo-lekarskie. wyznaczone przez Ministerstwo Spraw Wojskowych, oraz inwalidzkie komisje odwoławcze, wyznaczone przez Ministra Spraw Wojskowych w porozumieniu z Ministrami Skarbu i Opieki Społecznej. Po przejęciu w r. 1929 agend i orzecznictwa w sprawach inwalidzkich przez Ministerstwo Opieki Społecznej utworzone zostały przy władzach administracji ogólnej inwalidzkie komisje rewizyjno-lekarskie w I instancji i inwalidzkie komisje odwoławcze w II i ostatniej instancji.

Wdowa po i. uprawnionym do zaopatrzenia, zdolna do pracy, otrzymywała 30% renty zasadniczej i dodatku kwalifikacyjnego i., a 5°% wdowa niezdolna do pracy lub też zajęta wychowywaniem nieletnich dzieci.

Uprawnione dzieci otrzymywały do chwili samodzielnego zarobkowania lub zamążpój-ścia rentę sierocą w wysokości 20% renty zasadniczej i dodatku kwalifikacyjnego, a o ile matka ich nie żyła — 3°%» najwyżej jednak do 18-go roku życia, z wyjątkiem dzieci nie mogących wskutek upośledzenia fizycznego lub psychicznego zarabiać na siebie i nie posiadających środków utrzymania. Dzieci te miały prawo do pobierania renty przez czas trwania tego stanu.

Rodzice niezdolni do zarobkowania i nie-zaopatrzeni otrzymywali zaopatrzenie w wysokości 30% renty zasadniczej i dodatku kwalifikacyjnego, a jedno z rodziców — 20% tej renty.

Podstawą wymiaru renty dla pozostałych po poległych i zmarłych, względnie zaginionych w związku przyczynowym ze służbą wojskową była renta zupełnego (ioo₀/°-go) i. wojennego. Zaopatrzenie, przysługujące pozostałym, nie mogło przekraczać renty zupełnego i. wojennego.

Przewidziana była również zapomoga pogrzebowa po i. wojennych i zmarłych w związku przyczynowym ze służbą wojskową dla osób, które poniosły koszty pogrzebu, i jednorazowa odprawa wdowia w razie zamążpójścia wdowy.

Poszkodowani mogli dochodzić swych praw przed upływem jednego roku po opuszczeniu służby wojskowej, a pozostali — w ciągu jednego roku od dnia śmierci poległego lub zmarłego. O ile roszczenie do zaopatrzenia przez pozostałych nie zostało zgłoszone w ciągu jednego roku, prawo do zaopatrzenia rozpoczynało się od zgłoszenia roszczenia.

Renta inwalidzka i pozostałych była wolna od podatków państwowych i samorządowych i nie ulegała zajęciu prawnemu. O ile i., względnie pozostałym przysługiwało prawo do zaopatrzenia na zasadzie innej ustawy o zaopatrzeniu z funduszów państwowych i samorządowych, mogli oni wybrać zaopatrzenie korzystniejsze. Renta inwalidzka wraz z dodatkiem drożyźnianym mogła ulec częściowemu lub całkowitemu skapitalizowaniu.

Prawo do pobierania renty gasło: a) w razie śmierci, b) w razie skazania za czyn karygodny, o ile skazanie pociągało za sobą utratę prawa do zaopatrzenia ze skarbu państwa, c) w razie odnalezienia się zaginionego, d) w razie nieprzedstawienia do-

47

Encyltlopedja aauk politycznych.