805
JAPONJA
naogół słabo rozwinięta. Najwięcej hoduje się tam bydła i koni (po i,5 milj. sztuk), świń (750 tys. sztuk) oraz kóz, ponadto zaś wiele drobiu. Zaznaczyć należy, że używanie mleka i produktów mleczarskich jest mało rozpowszechnione, podobnie zresztą jak 1 używanie pieczywa.
Wysoko w J. jest postawiona gospodarka leśna, oparta na wzorach niemieckich. Lasy japońskie, pokrywające 48% powierzchni kraju, w 1/g stanowiące własność państwa, obfitują w liczne gatunki drzew o dużej wartości użytkowej. Na północy występują świerki i sosny, na południu liczne odmiany cedrów i dębów japońskich, nadewszystko zaś ważne drzewo kamforowe oraz lakowe (Rhuo vernicifera), stanowiące podstawę sławnego lakiernictwa japońskiego. Powszechnie uprawiany i stosowany jest tam również bambus, przywieziony przed wiekami z wysp południa. Ostatnio zaprowadza się w J. kultywowanie odmian drzew europejskich i innych.
Bardzo duże znaczenie ma w J. rybołówstwo. Stale zatrudnia ono około 700 000 osób, przyczem nie mniej ludzi uprawia ten zawód ubocznie, a ponad 200000 pracuje w zawodach zależnych. Rybołówstwo dalekomorskie, eksploatujące Pacyfik, dostarcza wszelkich gatunków ryb (głównie sardynek, śledzi i bonito z rodziny tuńczyków), wody koło Hokkaido łososi i dorszy, których wartość stawia J. na 2-giem miejscu (po Wielkiej Brytanji) w produkcji światowej ryb. Ponadto wspomnieć należy o hodowli perłopławów (w zatoce Tobą) oraz o powszechnem wydobywaniu niektórych porostów morskich na pożywienie lub papier.
Bogactwa kopalne J. są dość różnorodne — ilościowo, jednakże przedstawiają się skromnie, zwłaszcza w zakresie rud żelaznych i nafty. Czołowe miejsce w górnictwie J. zajmuje wydobycie węgla kamiennego (w 1934 r. — 35 milj. tonn) i miedzi (69 tys. tonn). Wysokoprocentowe rudy miedzi występują na północ od Tokio, zaś złoża węgla znajdują się głównie w północnej i południowo-zachodniej części wyspy Kiusiu (’/* wydobycia) oraz na Hokkaido. Obok tych kopalin wydobywa się w J. jeszcze: sól (650 tys. tonn), naftę (200 tys. tonn), siarkę (120 tys. tonn), cynk (32 tys. tonn), cynę (9 tys. tonn), ołów, antymon (2-gie miejsce w produkcji światowej), mangan, grafit, tungsten i rtęć oraz nieco srebra (20 tonn) i złota (1,5 tonny). Zaznaczyć należy, że produkcja ropy, wydobywanej na północy Honsiu, nie pokrywa ani 7* zapotrzebowania wewnętrznego.
Poważne uzupełnienie bogactw J. stanowią liczne źródła mineralne i tereny oraz siły wodne szacowane na 6 milj. K. M„ z czego 3,5 milj. K. M. zostało już wyzyskane, głównie dla celów elektryfikacyjnych. Zaznaczyć przytem należy, że pod względem zastosowania tej energji i zużycia (w r. 1933 — 20 miljardów K. W. H.) J. kroczy w rzędzie pierwszych państw świata. J. jest krajem bardzo uprzemysłowionym. Ogółem jest tam około 7°°000 przedsiębiorstw przemysłowych, zatrudniających 2,5 miljona pracowników. Najbar dziej rozwinięty jest przemysł tkacki, głównie bawełniany (w r. 1934 — 9,1 milj. wrzecion), jedwabniczy, zarówno naturalny jak i sztuczny. W r. 1934 J. wyprodukowała 78% światowej produkcji jedwabiu naturalnego oraz 17% sztucznego. Ostatnio szybko rozwija się tam również przemysł wełniany, na który przypada 16% produkcji tekstylnej, oraz przemysł żelazny, produkujący rocznie 2 milj. tonn surówki, 3,8 milj. tonn stali i 3,1 milj. tonn walcówki (w r. 1934). Przemysł ten przetapia głównie rudę importowa ną z Chin. Wysoko również postawiony jest przemysł okrętowy, który w ostatnich latach spuścił na wodę więcej tonażu niż jakiekolwiek inne państwo, prócz Wielkiej Brytanji. W związku z intensywną elektryfikacją kraju rozwinął się tam także wielki przemysł elektrotechniczny. Z innych gałęzi przemysłowych należy wymienić przemysł papierniczy, mający szczególnie sprzyjające warunki rozwojowe ze względu na szerokie stosowanie papieru w wielu wyrobach, gdzie indziej wyrabia nych ze skóry czy materji. Technika papiernicza stoi też w J. bardzo wysoko, a niektóre specjalne gatunki papieru odznaczają się dużą mocą i odpornością na warunki atmosferyczne. Szczególnie silny papier wyrabia się tam z łyka Broussonetia papyrifera, którego liście mogą być użyte do karmienia jedwabnika, oraz z chwastów morskich.
W r. 1934 wyprodukowano w J- celulozy i masy drzewnej 729 tys. tonn, papieru i tektury 600 tys. tonn.
Z innych gałęzi przemysłu wymienić należy przemysł farbiarski, olejarski (soja) i mydlarski. Duża jest również produkcja
52
Encyldopedja nauk politycznych*