Magazyn69001

L

Landry Adolphe.

L. urodził się koło r. 1870. Po ukończeniu studjów uzyskał stopień docteur es let-tres Uniwersytetu Paryskiego. Od r. 1907 jest profesorem doktryn ekonomicznych w Ecole pratiąue des Hautes Etudes na Sorbonie w Paryżu, w której jest obecnie dyrektorem studjów. W r. 1934 czasowo wykładał w College de France. Poza pracą naukową L. jest czynny na polu politycz-nem. Był wieloletnim posłem i wielokrotnym ministrem.

L. jest jednym z poważniejszych i bardziej znanych współczesnych ekonomistów francuskich. W teorji jest reprezentantem kierunku psychologicznego, do którego jednak wprowadza szereg oryginalnych poglądów. Rozwinął teorję produkcyjności i rentowności. Na tej też podstawie opracował bardzo obszernie i wnikliwie teorję kapitału i procentu.

Ważniejsze prace L.: L’utilite sociale de la propriete i»dividuelle. Paris 1901. — La responsabilite penale. Paris 1902. — L’in-teret du Capital. Paris 1904. — Principes de morale rationnelle. Paris 1906. — Manuel d’economique. Paris 1908. — La politiąue commerciale de la France. Paris 1934.

Witold Trąmpczyński.

La Plata.

Rio de L.-P- (w tłumaczeniu polskiem rzeka Srebrna) wielkie estuarjum morskie (t. j. ujście rzeczne rozszerzone skutkiem ruchów morza) na wschodniem wybrzeżu Ameryki Płd. Do estuarjum tego uchodzą rzeki Parana i Uruguay. Szerokość L.-P. wynosi między Colonia a Punta Zara 50 km, między Montevideo a Punta de los Piedros 100 km, między Cabo San Antonio a Mal-donado 220 km. L.-P. zajmuje powierzchnię około 35 000 km². Głębokość w pobliżu morza waha się między 10 a 25 m, w głębi lądu nie przekracza 10 m. Najważniejszym dopływem L.-P. jest Parana (3 700 km dług.) wzdłuż której przebiega częściowo granica między Brazylją i Paraguayem, oraz między Paraguayem a Argentyną. Powierzchnia dorzecza Parany wynosi I 594000 km². Parana wypływa z wyżyny brazylijskiej, gdzie ma charakter rzeki górskiej (dwa wodospady: Urubupunga i Sete Quedas). Głównym jej dopływem prawo-bocznym jest Paraguay, z lewobocznych na szczególną uwagę zasługuje rzeka lguassu, posiadająca w swym biegu największy wodospad świata lguassu (według masy wody w m³), o wysokości 65 m i 3,5 km szeio-kości. Wyzyskanie siły wodnej wodospadów lguassu mogłoby dać około 350 milj. HP. Drugi wielki dopływ L.-P., Rio Uruguay, stanowiąca, granicę między Argentyną a Uru-guayem, wypływa z południowych krańców wyżyny Brazylijskiej. Jest mniejsza od Parany, jednak w dolnym biegu szersza (15 km). Żegluga jest bardzo utrudniona z powodu wodospadu Salto Grandę w środkowym biegu, oraz licznych skał i progów powyżej miasta Concordia.

L.-P. wprowadza do morza masy wody około 25 000 m^s/sek. Dorzecze L.-P. (3 100 000 km² pow.) zajmuje ¹/₈ powierzchni Ameryki Płd., i ma 4-te miejsce w świecie po Amazonce, Kongu i Missisipi. L.-P. stanowi łącznik między szeregiem państw śródlądowych (Boliwja, Paraguay, stan Brazylijski Matto Grosso), jak również płn. Argentyną, płd. Brazylją i zach. Uruguayem. Żegluga morska dochodzi na Paranie do Santa Fe, na Uruguayu do Concepcion del Uruguay. Porty, tak na Paranie, jak i na Uruguayu, są wyłącznie wywozowe (zboże, skóry, herbata yerba matę, pomarańcze i cytryny z Paraguayu — mięso, przetwory mięsne z Uruguayu). Portami przywozowe-