Magazyn63201

528

LIBJA — LIECHTENSTEIN

nia w L. i dla rozwoju tej kolonji. Ważnym etapem pracy w tej dziedzinie było zbudowanie drogi samochodowej na przestrzeni 1900 km od granicy Egiptu do granicy Tunisu, wzdłuż wybrzeża morskiego. Droga ta ma wielkie znaczenie handlowe i strategiczne. Na uroczystość jej otwarcia, w marcu r. 1937 przyjechał Mussolini i przy tej okazji wygłosił szereg przemówień, w których uwydatnił znaczenie posiadłości afrykańskich dla nowego Imperjum, a następnie dał wyraz swemu życzliwemu stanowisku w stosunku do świata islamu.

Po zajęciu Abisynji Włosi panują nad sześcioma miljonami mahometan, a posiadłości ich afrykańskie są otoczone krajami posiadaj ącemi ludność muzułmańską. Łatwo przeto zrozumieć dążenie do zjednania sobie wyznawców islamu.

Literatura: Ceaare Cenari: Colonie e possedimenii colontali. Roma 1926. — Schmitz Paul: All-Islam. Leipzig 1937. — Zischka Anton: Ilalja dzisiejsza. Warszawa 1938.

St. Kozicki.

Łieberman Herman.

L. ur. się w Drohobyczu w 1870 r. Stu-dja prawne odbył w Szwajcarji i w Paryżu. Z Paryża był wydalony przez władze francuskie. W Przemyślu otworzył kancelarję adwokacką. Pracując w Polskiej Partji So-cjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska, wysunął się wkrótce w jej szeregach na plan pierwszy. Jego niepohamowany temperament polityczny i odwaga cywilna naraziły go w latach 1890—1901 na liczne procesy. Był skazany w Krakowie na 3 miesiące więzienia za zdradę stanu, a potem w Przemyślu i we Lwowie (1901) na 4 miesiące więzienia za walkę z austrjackim milita-ryzmem. W r. 1907 został obrany posłem z przemyskiego okręgu, a mandat poselski piastował do końca panowania Austrji na ziemiach polskich (1918). W r. 1914 wstąpił do Legjonów Polskich w randze porucznika. W procesach, wytaczanych legjonistom za ich niepodległościowe stanowisko, uznawane za zdradę stanu, bronił ułanów-beli-niaków, legjonistów 4- i 6-go pułku, a następnie zbuntowanych hallerczyków, sądzonych w Marmarosz-Sziget i zagrożonych karą śmierci. Z Legjonów został wydalony na rozkaz rządu austrjackiego za agitację, niezgodną z polityką państw centralnych.

W niepodległej Polsce, po opuszczeniu armii, jako podpułkownik w rezerwie korpusu sądowego W. P., powrócił do polityki. Był posłem na Sejm Ustawodawczy, a następnie na sejmy 1922 i 1928 r. Podczas inwazji ukraińskiej bronił Przemyśla. W sejmach występował bardzo ostro za ściślejszą kontrolą budżetu, za zmniejszeniem wydatków wojskowych, za oddaniem pod sąd sejmowy min. Czechowicza. Swemi przemówieniami bardzo się naraził przeciwnikom. W początkach września wraz z kilku innymi opozycyjnymi posłami został uwięziony w twierdzy brzeskiej. Wyrokiem sądu okręgowego w styczniu 1932 r., uprawomocnionym po licznych apelacjach i kasacjach na jesieni 1933 r., został skazany na 3 lata więzienia. Jeszcze przed ostatecznem uprawomocnieniem wyroku L. wyjechał zagranicę, najpierw do Szwajcarji, potem do Paryża, gdzie od tej pory stale przebywa.

J. Cynarski.

Liechtenstein.

L., konstytucyjne księstwo o powierzchni 159 km² i zaludnieniu 10400 mieszkańców (początek 1935 r.). Położone w Alpach Re-tyckich sięga od doliny Renu po grzbiet górotworu Drei Schwester (2 124 m). Zamieszkują je Niemcy wyznania rzymskokatolickiego, przeważnie pasterze i wieśniacy. Ośrodkiem księstwa jest zamek Liechtenstein i obok leżące miasteczko Vaduz (1 700 mieszkańców). Terytorjum dzisiejszego księstwa przeszło w początku XVIII w. w posiadanie księcia Jana Adama Liechtenstein, a w 1719 r. cesarz Karol VI podniósł te posiadłości do godności księstwa Rzeszy. L. jest państwem niezależnem, rządzonem konstytucyjnie przez dziedzicznego księcia; na zasadzie konstytucji z dn. 5. X. 1921 r. książę sprawuje władzę wykonawczą za pośrednictwem szefa rządu (Regierungschef) oraz prawodawczą wespół z sejmem, złożonym z 15 członków. W 1919 r. reprezentację dyplomatyczną i konsularną L. objęła Szwajcarja. 29. III. 1923 r. zawarta została unja celna pomiędzy Szwajcarją a L. W 1924 r. L. zgłosił prośbę o przyjęcie do Ligi Narodów, co wszakże spotkało się z odmową, gdyż księstwo, jako zbyt małe, nie byłoby w stanie wypełniać obowiązków członkowskich. Po przyłączeniu Austrji do Niemiec, panujący książę Franciszek abdykował na rzecz wnuka Franciszka Józefa.

W. Ormlcki.