94298601

570 Z. SZYMANOWSKI

sność osocza nazywamy zdolnością tropiczną. Widzimy więc, że w odporności biorą udział zarówno komórki ustroju, jak i soki, innemi słowy zarówno elementy celularne_; jak_humoralne. Zależnie od doniosłości, jaką różne teorye odporności przypisują jednemu z tych czynników, znajdziemy pomiędzy niemi celularne i humoralne.

Najwybitniejszym przedstawicielem pierwszego kierunku jest Mieczników i większość uczonych francuskich. Największe zasługi w rozwoju poglądów humoralnych ma szkoła niemiecka: Ehr-lich, Pfeiffer i t. d. Właściwie jednak współdziałanie obu czynników składa się na całokształt walki ustroju z zarazkami.

Punktem wyjścia nauki o odporności były spostrzeżenia czysto empiryczne nad przebiegiem chorób zakaźnych, powtarzających się wielokrotnie u jednego i tego samego osobnika. Później Pasteur na drodze doświadczalnej ugruntował doniosły wpływ ochronny zakażenia, wywołanego sztucznie zarazkami o zjadliwości osłabionej. Z drugiej strony Behring i Roux stworzyli podstawy sero-terapii współczesnej. Stwierdzili oni, że surowica krwi koni, sztucznie zakażonych jadem tężca i dyfteryi, posiada własności lecznicze. Na tych fundamentach rozwinęła się, zwłaszcza w ostatnich 20 latach, nauka o ramach znacznie szerszych, sięgająca daleko poza granice patologii zakażenia. Okazało się, że choroby zakaźne są t}dkc szczególnym przypadkiem zagadnienia ogólnego. Okazało się, że każde ciało obce, wprowadzone do ustroju, wywołuje w nim pewne zmiany, których wyrazem jest odmienny niż przedtem stosunek do wprowadzonej substancyi. O ile odporność w chorobach zakaźnych jest przedmiotem ściśle tylko patologii, o tyle ogólnie sformułowane pytanie stanowi niewątpliwie zagadnienie fizyologi-czne. Brzmi ono jak następuje: czem się różni ustrój, do ktorego wprowadzona została pewna substancya obca, od ustroju normalnego? Jakie procesy odbywają się w ustroju pod wpływem tego wprowadzenia? Ponieważ najbardziej znane są zmiany, zachodzące w surowicy krwi, przeto nauka, która się temi sprawami zajmuje, nosi nazwę serologii.

Aczkolwiek nauka o odporności stanowi tylko część badania serologicznego, to jednak serologia zachowała terminologię odpornościową. Wszelkie wprowadzenie obcej substancyi do ustroju nazywa się uodpornieniem, a substancya wprowadzona nosi nazwę uodporniającej czyli wywoływacza. O tern, co się dzieje w ustroju podczas uodpornienia, a w szczególności czem się różni surowica