page0061

ROZDZIAŁ II.

Określenie wrażenia.

W analizie materyi przyjęliśmy milcząco dwa twierdzenia, naprzód, że wrażenie jest tertium quid stojącem między bodźcem naszych nerwów czuciowych a nami; a powtóre, że całość wrażeń naszych jest wszystkiem co znać możemy ze świata zewnętrznego, tak że słusznie świat zewnętrzny określić można jako: zbiór wrażeń obecnych, przeszłych i możliwych. Nie twierdzimy przez to że świat zewnętrzny nie jest niczem więcej, lecz twierdzimy słusznie, że dla nas jest tern tylko.

Możnaby z poprzedzających rozumowań wyprowadzić jasno określenie wrażenia, a zwłaszcza możnaby już teraz rozstrzygnąć: czy wrażenie jest zjawiskiem fizycznem czy umysłowem, czy należy do materyi czy do ducha; takie jest ważne zagadnienie jakie tu stawiamy, a które postaramy się rozwiązać. Dla większej jasności przystąpimy do niego na nowo, jakgdyby było świeżem i jakgdyby rozbierane dotąd fakty nie przesądzały już jego rozwiązania. Zacznijmy od określenia wrażenia z punktu widzenia psychologii doświadczalnej.

http://rcin.org.pl