page0086

76

ASYRJA

miała 1996 m., a ich powierzchnia wynosiła około 6000 m². Sypialnię Sar-gona (ryc. 180) próbował odtworzyć na podstawie wykopalisk Place.

Mniej odpowiada prawdzie historycznej rekonstrukcja pałacu Senaheryba w Niniwe (ryc. 178), choćby z tego tytułu, że jest to gmach kilkupiętrowy, zdobny niezgodnie z prawdą w liczne kolumny, których Asyryjczycy nie stosowali do budowy właściwych pałaców. Podobnież (ryc. 179) próbkę rekonstrukcji pałacu Aśśurnasirpala w Nimrud, położonego nad Tygrem, uważać należy raczej za grę wyobraźni artystycznej, niż za rzecz opartą na historycznej dokładności.

Natomiast dzięki wykopaliskom znamy dziś niemało scen, obrazów i ozdób, które pokrywały ściany komnat królów asyryjskich lub bramy ich pałaców. Tak np. odrzwia bram pałacu Salmanassara III w Nimrud (odnalezione w Bellawat), były kryte bronzowemi płytami, na których artysta wykuł rozmaite sceny z życia tegoż monarchy. Znamy je już częściowo z poprzednich wywodów (por. ryc. 166 i 167). Na bramach świątyń kowano nieraz symbole bogów w złocie i w srebrze. Łuk bramy urozmaicały dobre genjusze (ryc. 37), malowane na emalji najczęściej żółto na tle niebieskiem. Progi wejść wykładano płytami z gipsu lub alabastru (ryc. 181), których śliczne desenie w kwiaty budzą podziw znawców. Podłogi były kryte różnobarwną mozaiką (ryc. 182), jak np. w pałacu Senaheryba w Niniwe, którą cechuje symetrja i silna stylizacja form roślinnych.

A cóż dopiero mówić o dekoracji samychże ścian komnatowych. Tu już wyobraźnia artysty asyryjskiego wysilała się (por. ryc. 177), aby oku władcy, jego dworu i haremu uprzyjemnić pobyt. Sceny z mitologji, z wojen i polowań omówimy niżej. Tu przywiodę tylko kilka luźnych obrazków, by dać pojęcie o rozmaitości ozdób. Ich motywy były ze świata zwierzęcego (ryc. 183), malowane na cegłach emaljowanych, lub roślinnego (ryc. 184), w których najczęściej wracały palmowe dłoniatki, albo wreszcie geometryczne (ryc. 185), jako to: koliste rozety, trójkąty, czworoboki i t. p. O ile w starych pałacach (np. w Nimrud) napotykamy na ozdoby roślinne, dość ciężkie (np. palmowe dłoniatki, pączki i szyszki obok skręcanych wstążek), o tyle w Horsabad i w pałacach późniejszych przeważają już dłoniatki lekkie, szeregi kwiatów lotosu, rozetki i t. d.

Nasuwa się mimowoli pytanie, czy architektura asyryjska posługiwała się tak lekkim, a wspaniałym środkiem konstrukcyjno-dekoracyjnym, jakim jest kolumna, znana w Egipcie, u Hetytów, a przedewszystkiem w Helladzie £ W starszych pałacach Asyrji nie spotykamy kolumny, jako środka konstrukcyjnego ; brak tam kolumnad i sal kolumnowych, gdyż za pułap służyły celki cedrowe, kryte warstwą gliny. Sklepienia były rzeczą względnie rzadką, chociaż nie brak podobizn mniejszych budowli o stromych kopułach (ryc. 186). Dopiero w czasach nowoasyryjskich architekci przyswoili sobie od Hetytów

http://rcm.org.pl