page0094

86

Schicht — Schill

7a późniejszych odznaczyły się wyborne Te deum wedle Klopstoka, i arcydzieło jego, oratorjum Das Ende des Gerechten, do słów Rochlitz’a. Chóry w niem są. pyszne, a późniejsze oratorjum Die letzten Słunden des Erlosers juz mu nie dorównywa. Oprócz tego napisał kilka jeszcze Te Ocum. kilka mszy, przeszło 40 motettów, z których najcelniejsze .są: Veni sancte spiritus, Nach einer Priifung, Jesus meine Ziwersicht i setny psalm. Prócz tego wydał Allgemeines Cho) albuch (3 tomy Lipsk, 1820), księgi obejmujące 1285 melodyj chóralnych, z których 306 własnej jego kompozycyi. Zmarł roku 1823 w Lipsku.

Schidone czyli Schedone (Bartłomiej), malarz z Modeny, zaliczany do szkoły Caracci’ch, lubo w^re wcześniejszych jego dziełach widać niewątpliwy wpływ Correggi’a. Urodził się r. 1559, a zmarł w Parmie r. 1615 na dworze księcia Ranuzio. Lubo we wspomnianych pierwszych swych dziełach me dosięgną! on wzoru jaki miał przed oczyma pod względem miękkości i delikatności pędzla, dosyć jednak rozwinął powabu i nadobności kształtów, aby przez współczesnych na wysokim być postawionym szczeblu sławy. Późniejsze jego obrazy ukazują ślady większego oddania się naturze; ostrzej i silniej są one pojęte i wykonane; ztąd więcej niź dawniejsze mają samodzielności. Największą ich ilość posiada muzeum w Neapolu, inne porozpraszane są po kościołach Włoch. Ale i obczyźnie zbywa na nich, jako to pokazują spisy galeryj w Paryżu, Petersburgu, Muuichu, Wiedniu, Berlinie i Dreźnie. Współzawodnicząc z Albatim artysta ten r. 1604 wymalował w sali posiedzeń pałacu municypalnego w Modenie szereg freskowy pełnych świeżej i świetnej barwy. Schidone oddany miał być namiętności gry, i przez to zgon swój przysp.eszył.

Schiffner (Bogumił), malarz historyczny i portretowy rodem z Gross-Schoe-nau niedaleko Ziittau. W r. 1780 bawiąc w Warszawie za czasów Stanisława Augusta, wykonał piękny obraz, który dotąd zachowany w ołtarzu kościoła Ewangelickiego Warszawskiego: „Pan Jezus na górze oliwnej, rozmyślający przyszłą swą mękę wśrud zasypiających uczniów”.

Schiling (herb), na krwawej tarczy koło srebrne, w środku którego gałązka lipowa o trzech listkach zielonych. Na hełmie dwa skrzydła orle rozciągnione do góry, na kaźdera koła podobne jak na tarczy herbowej.

Schill (Ferdynad von), śmiały partyzant pruski w czasie wojny Napoleona Ł z Austryją, ur r. 1773 w Sothof pod Pszczyną w Szlązku górnym, w^ralczył jako porucznik r. 1806 pod Jena, gdzie raniony był w głowę. Przybywszy do Kołobrzegu w Pomeranii, po wyzdrowieniu urządził z przyzwoleniem generała Loucadon korpus ochotników, który z boku trapił Francuzów. Uzyskawszy pozwolenie królewskie, zgromadził około siebie przeszło 1,000 ludzi ochotnika i walczył przy ujściu Odry podczas oblężenia Kołobrzegu. Obok dzielnej obrony twierdzy przez Gneisenau’a, jego to głównie współdziałaniu zawdzięczali prusacy, że się twierdza ta nie poddała; oszancowawszy się bowiem na lesistem wzgórzu Maikuhle pod miastem, umiał on wciąż na wodzy trzymać siły nieprzyjaciela. Po zawarciu pokoju Tylżyckiego mianowany majorem, udał się do Berlina, gdzie wciągnięty do towarzystwa cnoty (Tugendbund), oczekiwał na sposobność dalszego przeciwko wrogom działania. Niecierpliwy, po wypowiedzeniu wojny Austryi przez Napoleona w r. 1809, opuścił Berlin w końcu Kwietnia pod pozorem ćwiczeń wojskowych, a obeznawszy żołnierzy swych z celem wycieczki, za zgodą ich jednomyślną, pociągnął ku Elbie, którą przeszedł pod Wittembergiem. Dowiedziawszy się jednakże o klęsce Austryjaków i stłumieniu powstania Dornberga w Hessyi, postanowił po-