page0108

100

Schlayer — Schlegel

mnażał biurokracyją. W 1839 roku odznaczył się sporami z biskupem katolickim Keller’em von Rottenburg. Podczas ruchów politycznych w 1848 roku podał się do dymissyi, lubo zaraz w następnym roku król powołał go na poprzednie stanowisko. Wtedy wystąpił do walki z zgromadzeniem narodo-wem, które w końcu sprowadziło upadek ministerstwa. Schlayer umarł 1860 r.

Schlegel (August Wilhelm von), jeden z najznakomitszych poetów niemieckich, oraz uczony badacz języków i literatury wschodniej, syn Jana Adolfa Schlegla (oh.), urodził się w Hannowerze 1767 r. Ukończywszy szkoły w Hannowerze udał się na uniwersytet do Gettyngi, gdzie najprzód oddany nauce teologii, później zajął się badaniami filologicznemi; tamże zawarł związki przyjaźni z Burgerem i był członkiem seminaryjum filologicznego pod Hey-nem. Rozprawa jego łacińska o geografii homerycznej, jako też inne prace filologiczne z tego czasu świadczą o jego głębokich wiadomościach w dziedzinie starożytności. Później przebywając w Jenie był czynnym współpracownikiem w czasopismach Szyllera Horen i Musenalmanarh. W tymże czasie rozpoczął przekład dzieł Szekspira (9 tomów, 1797—1810), którato praca wywarła niezmierny wpływ na ogólny rozwój poezyi niemieckiej, mianowicie zaś co do dramatu; w'późniejszych wydaniach (Berlin, 1895,1839,1843, 19 tomów), za zezwoleniem jego, Tieck zajął się uzupełnieniem tej pracy. Estetyczne odczyty Schlegla w Jenie były bardzo uczęszczane; równocześnie wydawał wspólnie z swym bratem Fryderykiem Schleglem (oh.) czasopismo Athenaum (3 tomy, Berlin, 1796—1800), również zbiór rozpraw pod tytułem: Charakte-ristiken and Kritiken (9 tomy, Królewiec, 1801). W roku 1809 wystąpił w Berlinie z prelekcyjami o literaturze, sztuce i duchu wieku, umieszczonemi w czasopiśmie Europa, wydawanem przez brata jego. Tragedyja Jon (1803), naśladowana przezeń według vvzorów^r mistrzów srarożytnych, nie iniała powodzenia. Następnie wydał na widok publiczny Spanisches Theater (9 tomy, Berlin, 1803—9), pięć dramatów Calderona w wybornym przekładzie. W roku 1805 Schlegel poznawszy się z panią Stael, podróżował z nią po Włoszech, Francyi, ^Niemczech, Szwecyi i t. d. W r. 1807 napisał rozprawę w języku francuzkim, porównanie Fedry Euripidesa z Fedrą Racina, która między literatami trancuzkimi wielkie sprawiła wrażenie. Odczyty jego z r. 1808 w Wiedniu o sztuce i literaturze dramatycznej, były tłomaczone na wszystkie prawie języki wykształcone. W późniejszym zbiorze jego Poetischen Werke (9 tomy, Heidelberg, 1811—15), odznaczającym się przez bogactwo kształtów poetycznych, wzorowe wykończenie pod względem języka i rytmu, najwyżej wznoszą się Sonety i Elegija Rom. W r. 1813 Schlegel towarzyszył jako sekretarz, następcy tronu szwedzkiego i otrzymał szlachectwo. W r. 1818 jako professor uniwersytetu w Bonie, wykładał historyję sztuk pięknych. Równocześnie zgłębiał z wielką wytrwałością literaturę narodów wschodnich, mianowicie Sanskryt. Jako owoc tych prac wydał: Indisclie Bibliothek (9 tomy, Bona, 1890—96); opracowanie tekstu sanskryckiego Bbagacad gitM, ustęp z poematu epicznego Mahdbhdrata, z przekładem łacińskim; później początek poematu Ramajana. W r. 1897 wystąpił znów w Berlinie z odczytami Vor-lesungen uber TheorJe and Geschtchte der bildenden kumie. W roku 1839 napisał Reflexions sur Pełude des langues asiatiąues. Umarł w Bonie 1845 roku. — Schlegel (Karol Wilhelm Fryderyk von), brat poprzedniego, urodził się w Hannowerze 1779 r. Przeznaczony w młodym wieku do stanu kupieckiego, wcześnie ten zawód porzucił i oddał się z zapałem naukom filologicznym na uniwersytecie w Gettyndze, później w Lipsku. Pierwsza jego obszerniej-