page0140

132

Schramm — Schreiber

w r. 1803 i po bitwie pod Austerlitz został porucznikiem. Za odznaczenie się w bitwie pod Gdańskiem w 1807 r., posunięty na kapitana gwardyi. W 1808 roku walczył w Hiszpanii, w następnym roku pod Wagram i Essling. Wysłany powtórnie do Hiszpanii, otrzymał od cesarza dowództwo batalijonu. Nastę-stępnie odbył kauipaniją rossyjską i saską. Pod Liitzen mężnem natarciem zniósł obóz Prussaków, w nagrodę czego otrzymał tytuł barona. Pomimo ciężkich ran, Schramm złączył się z armiją pod Dreznem i rozproszył siły nieprzyjacielskie. Wyparłszy Austryjaków z pod Pirna, w 1813 r. został generałem brygady, mając zaledwie 21 lat wieku. W dwóch wycieczkach podczas oblężenia Drezna, zadał Rossyjanom znaczne klęski, w skutku wszakże pogwałcenia warunków kapitulacyi zawartej z Gouvion’em-Saint-Cyr, wysłany został do Węgier jako jeniec wojenny. Odzyskawszy wolność w r. 1814, powrócił do Francyi, nie przyjął atoli żadnego urzędu za pierwszej restauracyi. Podczas Stu Dni przyczynił się wiele do obrony Paryża. Wierny sprawie i wspo-wnieniom cesarstwa pozostał bezczynnym do roku 1830, poświęcając wolne chwile badaniu sztuki wojennej i administracji wojskowej. W 1831 r. brał udział w kampanii belgijskiej i w oblężeniu Antwerpii dowodził dywizyją piechoty. Oddany sprawie króla Ludwika Filipa, przytłumił wszczęte rozruchy w Lyonie, Chartres i w Paryżu. Jako naczelnik sztabu należał w roku 1839 do wyprawy algierskiej; walczył pod Milianah i w wąwozie Muzaja. Po odwołaniu marszałka Valee, dowodził, lubo krótko, armiją afrykańską. W roku 1841 król wyniósł go do godności hrabiego. W 1850 r. za Rzeczypospolitej, Schram otrzymał tekę mimsrerstwa wojny; nie chcąc wszakże podpisać usunięcia generała Changarnier, złożył ją w ręce p. Regnaud de St. Jean d’An-gely {d. 19 Stycznia 1851). Po zamachu stanu zasiadł w senacie.

Schreiber (Aloizy Wilhelm), historyjograf i pisarz, urodzony roku 1733 w Kappel pod Windeek w wielkiem księztwie Badeńskiem, uczęszczał do gi-mnazyjum w Baden i do uniwersytetu w Freiburgu, a w r. 1784 został profes-sorern estetyki w Baden, później w Rastadt, wreszcie r. 1805 przy uniwersytecie w Heidelbergu, gdzie w codziennych żył stosunkach z J. H. Voss’em i jego synem Henrykiem. Wybryki ówczesne w poezyi i mistyce skłoniły go do napisania satyry Comoedia divina, którą skonfiskowano; atoli Baggesen z wieczorów u Vossa wyniesione poezyjki ulotne tego kółka jowijalnych ludzi, wydał później pod tytułem: Karfunhel oder Klingh lingę lalmanach (Tubinga, 1810). W następstwie wykładał jeszcze prawo natury i dzieje. W r. 1812 otrzymał posadę badeńskiego historyjografa po Posselfcie. W r. 1825 pensyjonowany usunął się do Baden, gdzie jeszcze miewał odczyty, i zmarł r. 1841. Z licznych jego dzieł wymieniamy: Lebensbeschreibung des Grossherzogs Karl Friedrich von Baden (Heidelberg, 1811); Baden mit seinen Badem uńd Umgebungen Karlsruhe, 1805 i 1838); Baden-Baden (Stuttgart, 1840 i 43); Geschichte und Beschreibung Heidelbergs uns s. Umgebungen (Heidelberg, 1811); Der Bhcin, ein Handbuch filr Beisende (Heidelberg, 1812 i 1841); Poetische Werlre (3 toiny, Tubinga, 1817—18); Deutschland und die Deut-schen von den dltesten Zeiten bis auf Karl der Gros. (4 zeszyty, Karlsruhe, 1^24); Sagen aus den Gegenden des Rhein und des Schwarzwaldes (Heidelberg, 1829 ; Sagen aus den Uheingegenden und den Vogesen (Heidelberg, 1<>39); Erzahlungen und Novellen (2 tomy, Stutgart, 18 33); Novellen (2 tomy, Karlsruhe, 1839). Album kieszonkowe Cornelia prowadził od roku 1816 do 1840.