page0110

— §6

które są skłonne do roztargnienia i trzpiotowatości. o) Wielki wpływ na uwagę wywiera usposobienie duchowe dzieci, dlatego powinno się pielęgnować w szkole pogodny i wesoły umysł, z nim działa duch chętniej i skuteczniej. Pogoda umysłu, wesołość jest niebem, pod którem się wszystko udaje, wyjąwszy truciznę (Jean Paul), s) 0 tern, ze czyste, niewinne życie i dobre sumienie są bardzo wielkiego znaczenia, wie każdy nauczyciel. Grzech burzy wewnętrzny i zewnętrzny pokój, jest więc nieprzyjacielem duchowego rozwoju, y) Także powietrze w klasie godne jest uwagi, czyste orzeźwia ciało i czyni je sposobnem do działania, nieczyste usypia i unuża.

b)    Materyał naukowy musi być przedewszystkiem zastosowany do natury i siły dziecka i to tak co do ilości jak i jakości, a) Zważać więc należy na stan rozwoju i indywidualność wychowanków: wiek, skłonność i interes, p) Następnie ograniczyć materyał, który ma się przerobić, usuwając wszystko, coby mogło sprowadzić umysł na bezdroża. Nauczyciel sam niech trzyma się ściśle rzeczy, niech zaniecha wszelkich niepotrzebnych słów, niech zmierza wprost i najkrótszą drogą do swego celu. y) Palej niech dozwoli koniecznej zmiany w materyi naukowej, za długo trwająca uwaga odnośnie do tego samego przedmiotu nuży, a jednolita metoda nie odpowiada usposobieniu dzieci. 6) Ważnym jest także dobry porządek i połączenie przedmiotów między sobą. Co nam się przedstawia jako dobrze uporządkowane, pobudza naszą uwagę, podczas gdy nieporządek rozprasza i odstręcza.

c)    Nauczyciel niech wybiera a) takie miejsce, z któ-regoby mógł kierować całą klasą; »oko nauczyciela należy do uczniów, oko ucznia do nauczyciela«; |i) niech przemawia zawsze do wszystkich dzieci i nie wywołuje ich do odpowiedzi po porządku, niech najpierw postawi pytanie, a potem dopiero wymieni po nazwisku dziecko, które ma dać odpowiedź; y) niech sam będzie zawsze uważnym i okazuje swoje zainteresowanie się przedmiotem w mowie, wygłoszeniu, postawie i t. p.; uczniowie zazwyczaj traktują rzecz tak samo poważnie jak nauczyciel; 5) osobliwie ważną jest dobra karność, która ma być konsekwentnie i na seryo, po ojcowsku prowadzoną; e) nauczyciel winien się starać całem swojem postępowaniem w szkole i poza szkołą o to, ażeby zażywał

http://rcin.org.pl