page0116

106 S. DlC!KSTEIN.

odpowiednio do punktów podziału okręgów, wypisane były kolejne liczby 00, 01, 02 ... . 09, 10, 11 .... 99, a na każdym z okręgów wielokrotności tych liczb, odpowiadające skaźnikom alidady. Tym sposobem pierścień obejmował wielokrotności pierwszych stu liczb (0. 0 . . . 0. 9, 2. 0 . . . 2. 9, . . . 99. 0 ... 99. 9), stanowił tern samem dogodną podstawę do wykonywania mnożenia i dzielenia. Same działania, o ile odbywały się na liczbach, nie przekraczających tablicy, odbywały się przez odpowiednie ustanawianie alidady i bezpośrednie odczytywanie wyniku; o ile zaś odbywały się na liczbach nie znajdujących się w tablicach , odbywały się przez odpowiedni ich rozkład i sprowadzenie do przypadku pierwszego. Szybkość działań polega na tern, że liczby można rozkładać wprost na części dwucyfrowe, t. j. jakby działania odbywały się w układzie liczenia, którego podstawą jest liczba 100.

W podobny sposób Wroński miał zamiar zbudować i „pierścień logarytmowy^u; narzędzia tego nie zdołaliśmy wszakże odszukać.

Porzućmy tę dziedzinę ciekawych i pożytecznych wynalazków i przenieśmy się wraz z Wrońskim w sferę wysokich zagadnień filozoficznych, nad jakiemi rozmyślał w tej epoce swego życia. I tu znajdziemy obfitość prac wielką: program kursu filozofii historyi, prospekt filozofii bezwzględnej, program kursu wiedzy wyższej, wspomniany list do papieża Leona XII (styczeń 1827) i prospekt mesyanizmu. Prace te w części ogłoszone zostały drukiem później, list do Leona XII dopiero po latach dwudziestu. Ponieważ wszakże treść tego listu rzuca jasne światło na rozwój idei mesyanizmu w umyśle Wrońskiego, wypada więc o nim na tern miejscu pomówić.

List do Leona XII zajmuje w druku 110 stronic in 4~to i stanowi obszerny wykład poglądów z r. 1818 w „Sphinxie" ogłoszonych. Porusza on zagadnienia z dziedziny filozofii, teologii, polityki, historyi, nauk ścisłych i nie jest wolny od powtarzań oraz od przymieszki kwe-styj osobistych. Treść listu sprowadzić można do następujących tez zasadniczych:

1)    Filozofia w rozwoju swym, dzięki doktrynie Wrońskiego, doszła do odkrycia absolutu, które nadaje zupełnie nową postać wiedzy ludzkiej, prowadząc ją do poznania prawdy bezwzględnej.

2)    Religia w dotychczasowym swym postępie nie doszła jeszcze do rozwoju ostatecznego. Rozwój ten znajdzie ona dopiero w filozofii bezwzględnej. Przy pomocy tej filozofii wierzenie dotychczasowe stanie się pewnością; dogmaty, które były tylko zagadnieniami religijnemi, będą rozwiązane; wielki problemat nieśmiertelności człowieka, zapowiedziany w Piśmie Świętem, znajdzie swoje rozstrzygnięcie. Religia wraz z iilozofią bezwzględną prowadzić będą człowieka do nie-

http://rcin.org.pl