page0271

CHRONOLOGIA FEDROSA. 269

starszym od niej, jak chcą uczeni wspomniani, bo najprawdopodobniej nie było wcale Platona kolo r 394 w Atenach, a nagana Lizyasza i zawarta w niej alluzya do mowy Archinosa, przenoszą nas, jak wspomniałem, do roku 403 lub 402, kiedy po zwycięstwie Trazybula, wypogodziło się niebo polityczne nad rzecząpospolitą utrapioną. Z tern zgadza się wybornie tradycya starożytna, którą podaliśmy wyżej, że Fedros jest pierwszym z dialogów platońskich. Zarzuty niezliczone, podnoszone przeciw temu faktowi tak dobrze poświadczonemu, dowodzą tylko wielkiej nieznajomości życia ludzkiego i stosunków starożytnych. Hermann n. p. sądzi, że Platon byłby popełnił śmiałość niesłychaną, gdyby zaraz przy pierwszem wystąpieniu swojem literackiem, sam młody, polecał towarzysza również młodego na chybił trafił i stawiał po nad nauczycieli najsłynniejszych swego czasu.¹) Ueberweg zaś argumentacyę tę ma za niezbitą. ²) Czyż jednak Platon tylko dla nadania rozgłosu przyjacielowi, musiał napisać Fedrosa? Mógł mieć pobudki daleko ważniejsze. W r. 403 po upadku trzydziestu tyranów wstąpiła nowa otucha w serca wszystkich. Mądre reformy Archinosa za archonta Euklidesa zamierzały przywrócić spokój i zgodę w obywatelstwie a konstytucyi demokratycznej nadać formę więcej umiarkowaną. Jeżeli za rządów oligarchii Platon przez chwilę może marzył o ka-ryerze politycznej, teraz skompromitowany pamięcią Krycyasza i Charmidesa, z tern marzeniem pożegnał się na zawsze. ³) Ale pozostała mu filozofia, której mógł się oddać zupełnie a z większą od innych swobodą. Miał lat dwadzieścia cztery, zdolności ogromne, położenie niezależne i przyjaźń Sokratesa. Ten także odetchnął na chwilę, nie przeczuwając, że z wolności odzyskanej tylko badacze prawdy nie będą mogli korzystać. Ale na chwilę oddawał się illu-zyom. Edykt Krycyasza i Chariklesa, zabraniający mu nauczania pod karą śmierci, ⁴) samem przywróceniem konstytucyi oczywiście był unieważniony i znowu filozofował po dawnemu, może nawet z podwojonym zapałem. Młodzież, jak niegdyś, zaczęła się garnąć do niego a Platon niestrudzony stał ciągle przy jego boku ; pomoc tern potrzebniejsza, że mistrz już był stary a walka z retorami

^J) Gesch. u. Syst. der platon. Philos. p. 38a. ^ł) Untersuchungen etc. p. 255. 258.

³J Zob. str. 123. tego tomu.

⁴) Zob. str. 122. tego tomu.

http://rcin.org.pl