page0003

a poźnitj króla hiszpańskiego Filipa II. Vesalius materiały do swojego podręcznika anatomii zbierał latami, wykonując wiele legalnych, a także nielegalnych sekcji zwłok W tym celu sporo czasu spędzał na parysl im cmentarzu, pod szubienicą, jak również we własnym domu, gdzie preparował ludzkie tkank i zmarłych, wykradzionych z grobu lub przekazanych mu po publicznej egzekucji. Vesalius nie uniknął pewnych błędów, jednak zrewolucjonizował studia medyczne, postulując nierozłączność wiedzy teoretycznej z praktyką w postaci sekcji.

Z czasem, to otwarcie i ukazanie wnętrza ciała ludzkiego, pozwolno anatomom i chirurgom poczynić wiele odkryć i wynalazków, które zastosowano w praktyce. Anatomiczne odkrycia wzbudzały zainteresowanie także wśród osób niezwiązanych z medycyną.

Aby zaspokoić ludzką ciekawość tym, co kryje wnętrze człowieka, budowano teatry anatomiczne, w których publiczność mogła przyglądać się sekcjom zwłok.

Same sekcje stały się swoistym publicznym spektaklem. Często traktowano je jako ostatnią ziemską karę, która' po egzekucji mogła ^:eszcze dosięgnąć przestępcę. Tylko ciała przestępców przez stulecia służyły poglądowym wykładom i demonstracjom.

Teatry anatomiczne budowane były jak amfiteatry, w środku w głębi znajdował się oświetlony świecami i pochodniami obrotowy stół do sekcji, wysoko dookoła były ławki dla siedzących i miejsca dla osób stojących. Teatr anatomiczny początkowo służył przyszłym lekarzom do wykładów, z czasem publiczna sekcja stała się wydarzeniem społecznym, mającym na celu dostarczenie publiczności emocji i rozrywki. W wydarzeniu uczestniczyli prominenci, siedzący najiiiżei wraz z profesorami medycyny, w drugim rzędzie sied dęli przyszli lekarze, następnie chirurdzy, a w pozostałych rzędach publiczność, która wnosiła odpowiednią opłatę.

Na wystawie, oprócz przedstawień sekcji zwłok, zamieszczonych w dziełach: Mnndinusa Anatomia Munitim z 1493 roku (w 1315 roku Mundinus przeprowadził pierwszą udokumentowaną sekcję zwłok dwóch kobiet, a rok później opisał ją w swoim

dziele), Vesanusa z 1568 loku, Riulanusa z 1649 roku, Zeidlera z 1686 roku i Mangeta z 1716 roku, pokazane są też operacje chirurgiczne, przeprowadzane na żywych pacjentach. W chirurgicznym dziele Johannesa Scultetusa z 1741 roku zamieszczono rycinę ukazującą operację głowy, a w podręcznikach chirurgii - Hansa von Gerdorffa z 1551 roku, czy też Laurenza Heisterusa z 1750 roku - amputacje kończyn.

Wiele ilustracji przybliża anatomię kobiety i męzczyzny. Na wysiawie pokazujemy ryciny, między inn)m' z najstarszych dzieł anatomicznych: Magnusa Hunda z 1501 roku, Gregora Reischa z 1504 roku oraz Lorenza Friesa z 1519 roku. Na ekspozycji, dzięk- uprzejmości muzeów w Nysie i Opolu, można podziwiać tablice anatomiczne z XVII i XVIII stulecia.

Muzeum Piastów Śląsk ich w Brzegu udostępniło cenne dzieło Opera Alberti Dureń, wydane w Arnhem w 1604 roku, z którego szczególnie interesujące są Cztery> księgi o proporcjach ciuła człowieka.

Spektakularne anatomiczne studium ciężarnej kobiety odnajdziemy w Fasciculus medicine Johannesa Kethama z 1491 roku.