page0367

363

wzgóreczka. Gdy plemnik wniknął w jajko, otacza się ono błonką stalszą, uniemożliwiającą wtargnięcie innych plemników i zapobiegającą polispermii. Plemnik traci wewnątrz jajka swoją nitkę protoplazmatyczną, za to pęcznieje jego główka, przy-czem obraca się on tak, że może się posuwać naprzód nie główką, lecz szyjką. Tu też pojawia się u niego drobne ciałko, około którego zaczyna się w żółtku jajka promieniowanie, rozchodzące się coraz dalej po jajku, tak że tworzy się obraz gwiazdy, której środek zajmuje owo drobne ciałko (ciałko biegunowe, centrosom). Wtedy jądra obu komórek zespolonych (jajka i plemnika) stykają się z sobą, zespalając swe materye. Jakiś czas da się jeszcze wyróżnić części chromatynowe jajka i plemnika, potem i ta różnica znika, a chromatyna jąder zespolonych rozkłada się na chromosomy, które natychmiast występują we wrzecionko, utworzone przez centrosomy, i wraz z nimi tworzą figurę karyokinetyczną. Chromatyna plemnika i jaja łączą się w jądrze jaja zapłodnionego tak silnie ze sobą, że nie można ich odróżnić od siebie, a tylko u niektórych skorupiaków można dłuższy czas odróżniać obie chromatyny L chwilą zaś zmieszania się części jądrowych plemnika i jaja ze sobą, już proces zapłodnienia jest skończony, a powstała z nich komórka nowa już jest zdolna do rozwoju.

U roślin, kwiat wydających, narządem rozrodczym żeńskim jest słupek (część środkowa kwiatu), a narządami męskimi są pylniki. W pylnikach tworzą się w wielkiej ilości męskie elementa rozrodcze, zwane pyłkiem, który nie posiada ruchu samodzielnego, tylko przy pomocy wiatru, owadów, wody bywa przenoszony na narząd rozrodczy żeński. W komórce pyłku można dostrzedz dwa jądra, różniące się wielkością oraz sposobem barwienia; jedno z nich, mniejsze, jest wegetatywne i służy czynnościom odżywiania się i wzrostu komórki; drugie, zwykle większe, ma za zadanie sprawę rozrodczą.

Tworzenie się komórki żeńskiej u roślin okryto-zalążko-wych odbywa się w ten sposób, że jądro komórki macierzystej woreczka zalążkowego dzieli się po trzykroć tak, iż powstaje -ośm jąder, z których 3 gromadzą się w woreczku zalążkowym od strony tego miejsca, którędy później pyłek ma wniknąć, 2 zostają w środku, a 3 ustawiają się od strony przeciwnej do miejsca, przez które pyłek wnika. Jądra te następnie otaczają

http://rcin.org.pl