page0376

363

Sgrafflto — Shakespeare

SgrarUto, rodzaj ozdoby malarskiej na zewnętrznych murąch gmachów, używany we Włoszech w XVI wieku, polegający na tem, że mury pokryte grubo ciemnym kolorem, powlekano następnie farbą jaśniejszą i w tej ostatniej umyślnie przygotowanemi na ten cel narzędziami żelaznemi wyskrobywano kreski i całe rysunki, które występywały wówczas ciemno na jasnem tle. Najcelniejsi malarze, jak Polidoro Caldoro (z Caravaggio) i Maturino z Florencyi, zajmowali się tego rodzaju robotami, których ślady napotkać jeszcze można na niektórych pałacach w Rzymie. Sgraffito da się zastosować tylko w krajach południowych, lubo w Lignicy w Szląsku coś podobnego miał odkryć archeolog Minutoli.    F. H. L.

Sh.... wyrazy zaczynające się od tych głosek, tu nie zamieszczone, obacz pod Sz....

Shaftesbury (Anthony Ashley Cooper, hrabia), mąż stanu i par Anglii, urodził się w r. 1801 w Londynie, ukończył uniwersytet w Oxford z stopniem doktora prawa, został członkiem izby niższej i wspierał działania lorda Canning. Pod Welingtonem pracował w wydziale Indyj Wschodnich. W r. 1831 po długiej walce wyborczej został lordem admiralicyi; za powtórnego zaś ministerstwa Roberta Peel, gdy projekt jego dotyczący zmniejszenia pracy robotników do dziesięciu godzin dziennie, nie utrzymał się, Schaftesbury usunął się od spraw publicznych. W r. 1847 poparty od towarzystw religijnych, zajął miejsce w parlamencie po Roebuck. W r. 1851 otrzymał po ojcu godność para. Światły filantrop, jest może jedynym mężem w arystokracyi angielskiej, z całą usilnością broniącym praw ludu. Surowy protestant, znakomitego pomiędzy swymi spółwyznawcami używa wpływu; jest członkiem lub prezesem towarzystwa biblijnego, jednoty protestanckiej, missyjnego i innych. Jako pisarz, zamieszczał ważne prace w kwestyjach socyjalnych i przemysłowych w czasopiśmie Qjuarlerly Rrnńew.

Shakers, ob. Kwahrowie.

Shakespeare (William), najpotężniejszy genijusz dramatyczny literatury powszechnej, jeden z najpotężniejszych całej poezyi staro i nowożytnej. O życiu jego mało szczegółów jest nam dobrze wiadomych. Urodził się w Kwietniu 1564 r. w miasteczku Stratford nad rzeką Avon. Ojciec jego, John Shakespeare, był rękawicznikiem; tenże, ożeniwszy się z majętną Mary Arden, doszedł do niejakiego znaczenia między swymi współobywatelami, bo piastował rozmaite godności miejskie, w końcu nawet został burmistrzem (mayor). Nie ulega wątpliwości, że młody William odebrał wychowanie, jak na czas swój dosyć staranne, lubo trudno oznaczyć, ile z późniejszych swoich wiadomości zawdzięczał szkole, a ile własnej tylko pracy. Po ukończeniu nauk zostawał, jak się zdaje, przez czas jakiś przy adwokacie, chcąc się sam do zawodu tego wykształcić; zresztą o latach młodości jego mało co wiemy. Faktem jest tylko, że licząc 18 lat wieku, zaślubił przeszło 25-letnią Annę Hathaway, córkę zamożnego rolnika, która jnź w szóstym miesiącu małżeństwa powiła mu córkę, a na początku 1585 r. dwoje bliźniąt. Takie powiększenie jego rodziny, połączone z przykremi okolicznościami, w jakich zostawał jego ojciec, który w tej epoce doznawał gwałtownych kłopotów pieniężnych, a nawet pozbawiony został swoich godności miejskich, spowodowało zapewne wyjazd Shake-speare’a do Londynu (1586). Tu poświęcił się scenie i został aktorem, zarazem poetą dramatycznym. Sądząc z dokumentu z r. 1592, zdaje się, że położenie jego było już wcale korzystne, a w r. 1596 był on już piątym w rzędzie ośmiu właścicieli teatru Blackfriar, zaś nowy patent z r. 1603 wymienia go już jako