skanuj0097 (29)

W połączeniach wielo wypustowych równoległych występują 3 rodzaje osiowań (rys. 5.6): na wewnętrznej średnicy d, na zewnętrznej średnicy D (wg obu wymienionych norm) oraz na bokach wypustów b (tylko w połączeniach wykonanych wg PN-63/M-85015). Wybór rodzaju osiowania jest uzależniony od warunków pracy, twardości powierzchni styku oraz od wymaganej dokładności połączenia.

Rys. 5.6. Rodzaje osiowań w połączeniach wielowypustowych: a) na wewnętrznej średnicy czopa d. b) na zewnętrznej średnicy wypustów D, c) na bocznych powierzchniach wypustów [4]

Osiowanie na wewnętrznej średnicy d jest stosowane w połączeniach dokładnych, przy wpustach utwardzonych — głównie w produkcji małoseryj-nej.

Osiowanie na zewnętrznej średnicy D stosuje się w połączeniach spoczynkowych i średnio dokładnych połączeniach ruchowych, przy wypustach miękkich (nie utwardzonych).

Najmniej dokładne jest osiowanie na bokach wypustów. Stosuje się je w celu zmniejszenia do minimum luzu obwodowego, co jest wymagane przede wszystkim przy występowaniu częstych zmian kierunku obciążenia.

Dobór pasowań uzależnia się od charakteru połączenia i rodzaju osiowania.

Połączenia zębate. Połączenia zębate ewolwentowe (rys. 5.5d — norma PN-69/M-85010) są coraz częściej stosowane, zwłaszcza w produkcji wielko-seryjnej (m.in. ze względu na wykorzystanie obrabiarek do kół zębatych W stosunku do połączeń o wypustach prostokątnych charakteryzują się one znacznie większą wytrzymałością przy zachowaniu pozostałych zalet.

W połączeniach zębatych są stosowane zęby niskie (ich wysokość jest równa modułowi) o kącie przyporu a₀ = 30°. Zalecane wartości modułów (wg podanej normy) wynoszą od 0,8 do 8 mm, uprzywilejowane zaś liczby zębóvs — 6h-61, zależnie od modułu.

Połączenia wielokarbowe. Połączenia wielokarbowe (rys. 5.5e — nomu PN-68/M-85014) mają kilkadziesiąt drobnych wypustów trójkątnych, zateir. tylko nieznacznie osłabiają wytrzymałość czopa. Są to połączenia spoczynkowe o niewielkiej dokładności osiowania. W celu skasowania luzów promieniowych stosuje się połączenia stożkowe o zbieżności 1:16. Połączenia wielc-karbowe umożliwiają przestawienie piasty względem czopa wału o mały ką: co jest niezbędne w niektórych rozwiązaniach konstrukcyjnych. Omówiom

98