page0451

44‘

Sierpc — Sierpiński

się zdobycz.} swoją dzielili. Wyrok trybunału piotrkowskiego 1739 r. w tej sprawie zapadły, wymierzywszy prawem przepisane na świętokradzców kary, zastrzegł nadto, aby zydzi sierpscy wystawili swoim kosztem murowany pomnik i ten wiecznemi czasy swoim kosztem w n.. leży tym utrzymywali porządku, co aż do ostatnich czasów przestrzegane było. Miasto Sierpc należy teraz do najhandlowniejszych w gubernii Płockiej. Z dalekich nawet okolic obywatele tu po większoj części sprzedają produkta swoje. Targi zwyczajne, które się w mm dwa razy w^r tygodniu odbywają, bardzo są ożyw mne. Ztąd od r. 1820 potroiła się jego ludność tak dalece, że obecnie liczy 5,721 mieszkańców, w czem jednak ludność chrześcijańska małą nader stanowi cyfrę. Domów ma 300, magistrat, stacyję pocztową, garbarni 10, fabrykę wyrobów lnianych i 6 jarmarków do roku. RzeczkaSierpienica mała wprawdzie ale na wiosnę szeroko się rozlewająca, przez środek miasteczka przechodzi, dla tego też część cnego nad doliną tej rzeczki zabudowana, nie na gruncie ale na palach na powietrzu stoi. Z tego powodu, jak mwnież przez wzgląd na handlowy punkt Sierpca, szlachta okoliczna nazywa go żartobliwie Polską Wenecyją.    F. M. S.

S erpiejsk, miasto powiatowe gubernii Kaługskiej, odległe o 12⁴/₇ mil od miasta gubernijalnego Kaługi. Liczba mieszkańców jego wynosi 585 głów płci obojga.    J. Sa...

Sierpień, 6-ty miesiąc roku, rozpoczynającego sic w Marcu, u starożytnych Rzymian i dla tego zwał się Sesfilts', dopóki cesarz August, z przyczyny wielu wypadków pomyślnych w tym miesiącn wydarzonych, nie nazwał go własnem imieniem JfljtfUstus, albo senatowi tak nazwać go nie zalecił. Taka chęć senatu przypodobania się władzcom, objawiła się po raz pierwszy za Julijusza Cezara, gdy miesiąc lipiec nazwano Julius. Ponieważ ąuintilis (lipiec) liczył dni 31, przeto aby sierpień pod żadnym względem nie ustępował lipcowi, ujęto w rachubie jeden dzień lutemu, a przydano sierpniowi; co dotąd się utrzymuje. Miesiąc ten w kalendarzu naszym jest ósmym w roku, w nim to u nas głównie przypadają żniwa, chociaż zaczynają się one zwykle w miesiącu poprzedzającym. Grecy starożytni w tym miesiącu obchodzili igrzyska nemejskie, ustanowione przez Herkulesa: w tymże m?esiącu w Rzymie niewolnicy i niewolnice obchodzili uroczystości na pamiątkę, że Serwijusz Tulijusz był synem niewolnicy.

Sierpik (JSórratula tinctoria Lin.), jestto dość pospolita roślina, po gajach, zaroślach, lasach i łąkach w całej Europie, a dla tego godna wspomnienia, że należy do roślin barwierskich, i z tej przyczyny niekiedy po fabrykach używana. Poznać ją można po liściach podłużnych, k<óre są albo brzegiem całkowite, albo pierzasto-wrębne, lub w^rreszcie lirowate, a wszystkie mają ostre piłeczki. Na wierzchu łodygi od 2 do 3 stóp dorastającej, znajdują się dopiero kwiatki, a raczej koszyczki (bo to rodzina złożonych, Compositae, a 19-ta gromada Linneu-szowa) czerwone, podłużne, przedstawiające ogółowo baldaszkogron. Sierpik kwitnie w lipcu i sierpniu, jest rośliną trw^rałą, a używano dawniej jego korzenia i ziela (radix et herba Serratulae) jako leitu, ale tylko zewnętrznie, w złamaniach, w krwawnicach i we wrzodach, dziś zaś jedynie używają liści sierpiko-wych do barwienia wełny, bawełny, jedwabiu i płótna na żółto, z indygiem na zielono, a z innemi dodatkami, jak np. z kurkumą, z korą olszową i galasem czyli dębiankami, na inne barwy. Jako pasza dla bydła, sierpik może służyć tylko za młodu; później jest do tego niezdatny.    F Be.

Sierpiński (Zenon), urodził się w r. 1818 w Lublinie, ukończywszy tamże szkoły, przybył do Warszawy w roku 1840, gdzie urzędując w sądownictwie poświęcał się badaniom historycznym, a przytem pisał wiersze i powieści, w któ-