page0501

493

Rumiana zupa — Rumianów

do którego dolewa się sos z duszonego wołowego mięsa, a dla ciemnej barwy zarabia się cukrem palonem, lub też dla prędkości, rosół wprost się zaprawia cukrem palonym.

RumiancoW-Zadunajsbi (Piotr, hrabia), feldmarszałek wojsk rossyjskich, był synem generała en cfipf (hrabiego Alexandra), urodzony w r. 1725. Nauki pobierał (od r. 1740) w korpusie kadetów; w r. 1748 brał udział w wyprawie księcia Repnina do Frankonii; w r. 1757 bił się (w stopniu generał-majora) z Prussakami; w bitwie pod Kunnensdorf (w r. 1759), którą przegrał Fryderyk Wielki, hrabia Rumiancow dowodził środkową armiją rossyjską. W r. 1764 mianowany generał-gubernatorem Małorossyi, prezesem tamtejszego kollegijum (w mieście Głuchowie), naczelnym dowódzcą małorossyjskich pułków kozackich, Kozaków zaporożskich i dywizyi ukraińskiej. W wojnie z Turkami, dowodząc naczelnie armiją rossyjską, wypędził (r. 1769) Turków z Wołoszczyzny; w r. 1770 opanował Zurżę, rozproszył 20-tysięczny korpus turecki w pobliżu Rabej Mogiły; rozbił (z 17-tysięcznym korpusem' przy Largu, chana tatarskiego, mającego do 80,000 wojska, a wkrótce potem (d. 21 Lipca) nad rzeką Kagułem, poraził na głowę samego wezyra ze 150,000 Turków; za to zwycieztwo otrzymał stopień general-feldmarszałka. Po bitwie kagulskiej, wojska rossyjskie zdobyły Izmaił, Kiliję, Braiłów, Bukareszt i Salcze; w r. 1770 przeprawiły się przez Dunaj i zajęły obydwa brzegi tegoż, od fortecy Zurży do morza Czarnego. Wojna ukończona w r. 1774 i pokój zawarty (d. 10 Lipca) blizko wsi Kuczuk-Kajnardżi (ob.). W roku następnym (1775) z pomiędzy wielu innych nagród, hr. Rumiancow otrzynnał od cesarzowej Katarzyny II przydomek Zadunajakiego. Po ukończeniu wojny, wrócił do zarządu Mało-rossyją. Umarł w Kijowie w r. 1796. Wystawiono mu pomnik w Petersburgu.    J. Sa...

Rumiancow (Mikołaj), syn Piotra Rumiancowa-Zadunajskiego (ob.), urodził się r. 1754, niepospolity mąż stanu, był ministrem handlu w Rossyi i dyrektorem generalnym kommunikacyj dróg, za panowania cesarza Alexandra I. W r. 1807 został ministrem spraw zagranicznych,- a niedługo potem kanclerzem panstwa. W r. 1808 towarzyszył cesarzowi do Erfurtu; znane jego sympatyje dla Napoleona 1, były powodem jego nadzwyczajnego poselstwa do Francyi r. 1809. Tegoż roku zawarł ze Szwecyją pokój w Frederiksham. Od r. 1812 z powodu osłabionego zdrowia opuścił służbę publiczną i zajął sic wyłącznie literatura, naukami i sztukami pięknemi. Sw^roim kosztem wyprawił okręt Ru-ryk, pod dowództwem Ottona Kotzebue, w podróż na około świata, która, przyniosła niemałe korzyści dla nauki. Część swego znacznego majątku poświęcił na gromadzenie i drukowanie ważnych materyjałów i dzieł do historyi ros-. syjskiej, między któremi pierwsze trzyma miejsce kosztowny zbiór dyplomatów i traktatów (Sobranije gramol i dogoworów 1818); starożytne wiersze rossyjskie zebrane przez Kirszę Daniłowa; Prawa księcia Iwana Wasiljewicza i Sudiebnik cara Iwana Wasilewicza; Badania Lehrberga o starożytnej historyi Rusi; So/i/s/ri Wremiennik albo latopis ruska od 826—1534 r. (2 tomy, 1820); wiadomość o tej kronice podał w języku polskim Ignacy Daniłowicz; Archiwum Białoruskie starożytnych dyplomatów (1824); Joan, exareha bułgarski, badania wyjaśniające historykę języka słowiańskiego i literatury w IX i X wiekach; krytyczne badania Ewersa o historyi rossyjskiej, w języku niemieckim; Zygmunt baron Ilerberstein, przedstawiony szczególniej pod względem jego podróży po Rossyi, dzieło niemieckie Adelunga; historyczny Słownik pisarzy rossyj-skich stanu duchownego, przez Eugenijusza metropolitę kijowskiego (2 to-