page0502

494

Rumiancow — Rumianek

my, 1818 r.). W roku 1813 przeznaczył dla uczonych Hase i Saint-Martina w Paryżu 25,000 rubli na wydanie kroniki Nestora, ale nie doczekał się ukończenia tej pracy. Był to w calem znaczeniu opiekun gorliwy nauk i uczonych i hojnie wspierał wszelkie użyteczne przedsięwzięcia. Założył w^r Petersburgu Muzeum Rumiancowshie, dla użytku publicznego, zawierające zbiór ksiąg i rę-kopismów, tudzież medalów, monet, rycin i innych osobliwości. Umarł dnia 3 Stycznia 1826 r, w 73 roku życia, w swoim majątku Homlu, w gubernii Mo-hilewskiej, gdzie też pochowany.    L. R.

Rumianek (Matriearia Chamomilla Lin.), jestto ziele powszechnie znane, którego kwiaty stanowią każdemu wiadomy lek domowy, a i od lekarzy często używany. Rumianek rośnie między zbożem, zwłaszcza po gruntach kamienistych i piasczysto-wapiennych, zachwaszczając niekiedy te grunta; oraz po pustkowiach kołe domostw w miastach i po wsiach. Poznać go można po listkach pierzato-dzielnych, nitkowatych, i po kwiatkach złożonych (rodzina (Jom-posifae), promiemsto-otoczonych, białych, środkowych żółtych nadzwyczaj drobnych, osadzonych na dnie kwiatowem stożkowatem, wewnątrz (po przekrojeniu) pustem, co stanowi najlepsze odróżnienie rumianku prawdziwego, o którym mowa, od rumianku tak zwanego psiego lub śmierdzącego, czyli rumianu. Kwiaty na rumianku ukazują się już w końcu Maja, i tak dalej widzieć je można aż do jesieni, a one to właśnie są owym powszechnym lekiem, który w aptekach znajduje się pod nazwą: flores ChamomiUae mdgaris. Kwiaty te za świeża i po wysuszeniu, posiadają mocny, dość przyjemny, aromatyczny zapach, i smak gorzkawo-korzenny, w^r ozem także różnica wydatna od rumianku psiego lub śmierdzącego. Zapach ten pochodzi od olejku lotnego, w tychże kwiatach obecnego, któren przez destylacyję czyli przekroplenie kwiatu rumiankowego z wodą, otrzymać można. Olejek rumiankowy jest ciemno-błękitnej barwy, i posiada smak i zapach rumianku w^r najwyższym stopniu. Rumianek czyli kwiat rumiankowy, należy od najdawniejszych czasów aż do dziś ciągle, do najpowszechniejszych leków przemijająco-pobndzających nerwy i naczynia, uśmierzających kurcze i bóle wszelkie, od nerwu współezulncgo (nerms sympaticus) zależne, wreszcie należy do leków przeciwzimniezych, macicznych, podnoszących trawienie i t. p. Do rumianku prawdziwego, bardzo jest z powierzchowności podobny rumianek tak zwany psi (Anlhemis ar— oensis Lin.), i śmierdzący {Anlhemis Cotufa Lin.). Lecz prócz tego, że oba te gatunki należą do innego rodzaju, mianowicie do tak zwanego rumianu (.Anlhemis), to jeszcze mają kwiaty czyli raczej koszyczki duże większe jak rumianek prawdziwy, listeczki grubsze i szersze, dno kwiatowe płaskie, wewnątrz pełne, ale nadto rumianek psi jest prawie bez żadnego zapachu, kiedy znów śmierdzący rumianek ma woń odrażającą, tak, że i po tych cechach, łatwo zamianę lub fałszerstwo odkryć. Jest jeszcze kilka innych roślin w naszej florze do rumianku podobnych, a szczególniej tak zwana marunka fPyre-thrum inodomm Smith vel Matriearia inodora Lin.), i maruna (Pyretkrum Parthenicum Smith vel Matriearia Parthcnieum Lin.), ale i te rośliny po liściach, a głównie po dnie kwiatowćm i zapachu łatwo od prawdziwego rumianku odróżnić. Zresztą rumianek psi, śmierdzący i marunka, należą do bardzo pospolitych roślin, wszędzie po polach, pastwiskach, ugorach i t. p. rosnących, i to jeszcze na jakichbądź gruntach, kiedy przeciwnie rumianek prawdziwy, chociaż należy do dość pospolitych roślin, zawsze jednak trafia się tylko po pewnych miejscowościach, a nie wszędzie. Co się zaś tyczy rumianku tak zwanego włoskiego (Anlhemis nobilis Lin.), mianowanego inaczej rzymskim, ta-