page0749

741

Snęli — Snellaert

bezpieczeństwa. Gdy w Zurichu założono szkołę główną, został w niej professorem, ale później przeniósł się do uniwersytetu w Bernie, gdzie miewał prelekcyje o rozmaitych gałęziach prawa i o nauce rządzenia. Tu zamiast dawnej arystokracyi znalazł u steru magnatów wiejskich, przeciw którym wnet wystąpił z opozycyją i ostrą krytyką pozornego ich liberalizmu przyczynił się do ich obalenia. Yolksfreund. organ panującego wówczas stronnictwa, ogłosił był pewne zarzuty przeciw niemu, obwiniony więc o zdradę stanu, i uwięziony, lecz wkrótce dla braku dowodów uwolniony, bez śledztwa w r. 1836 z kraju wydalony został. Wrócił więc do Zurichu, gdzie przeczuwując nadchodzącą katastrofę reakcyjną, nadaremnie oświadczał się przeciw odwołaniu Dra. Strauss i przeciw przewagę biorącemu pietyzmowi, lecz po katastrofie rozumną oppozycyją wielce przyczynił się do sprostowania błędnie kierowanych umysłów ludu. W 1814 zredagował petycyją do wielkiej rady Zurichu, o zniesienie zakonu jezuitów', podczas gdy Keller to samo wnosił w Arau. Przebywając w Nassau wpływał podobnież na dzienniki niemieckie. Wróciwszy do Szwajcaryi w 1847 znowu jako publicysta miał udział w sprawie Sonderbundu z jezuitami, oraz w zaprowadzeniu nowej ustawy związkowej. Odtąd żył prywatnie w Kiissnacht nad jeziorem Zurich, zajmując się badaniem idei socyjalistowskich. Umarł tamże dnia 5 Lipca 1854 roku. Oprócz licznych pism drobnych, obrobił ostatni tom wydawanego przez jego ojca i stryja dzieła: Handbuch der KanPschen Philosophie, (2 t.; Zurich, 1837); i Handbuch des schweiz. Staatsrechts, (2 tomy; Zurich, 1844).— Ojciec jego Chrystian Wilhelm Snęli, urodził w Dachsenhausen 1755 r., pierwej dyrektor gimnazyjum w Idstein, a od 1816 w Weilburg, umarł w 1834. Znany był jako ujmujący moralno-filozoficzny pisarz w guście Kanta. Jego brat, Fryderyk Wilhelm Daniel Snęli, urod. 1761, a od 1790 professor filozofiii, od 1805 pro-fessor historyi w Giessen, również położył wielkie zasługi przez popularny wykład filozofii Kanta, oraz inne dzieła w celu rozkrzewienia tej nauki skreślone. Umarł 1827 roku.— Snęli (Wilhelm), brat Ludw ika, urodził się dnia 8 Kwietnia 1789 w Idstein, uczył się w Giessen i był inkwirentem sądowym w sądzie kryminalnym w Pillenburg. Utracił tę posadę z powodu wydania pisma przeciw nassauskiemu systemowi dominialnemu. Natomiast jego Bci-Irage zur Critninalpsychologie, bardzo przychylnie były przyjęte. Następnie przez czas niejaki był professorem w Dorpacie, a wróciwszy do Szw^rajcaryi, od roku 1820—33 professorem w Bazylei. Miał czynny udział w stowarzyszeniach popierających sprawę grecką, tudzież rozkrzewienie gimnastyki w Szwajcaryi. Po rewolucyi lipcowej 1830 czynnym był w sprawie prowincyi Bazy-lejskiej, za co otrzymał tam prawo obywatelstwa i przy podziale skarbowego majątku wybrany był na doradzcę. W 1833 był professorem szkoły głównej w Zurich, lecz po upływie roku przeniósł się do Bern. We wszelkich głównych kwestyjach politycznych Szwajcaryi popierał brat, i rówmie jak on zjednał sobie nienawiść panującego tam stronnictwa. Nieszłusznie obwiniony o zdradę stanu, pozbawiony został posady i wyprawiony z Kantonu, udał się do bazylejskiej prowincyi i był tam landratem. Po reformie ustawy wrócił do Bernu. Działał szczególniej żywem słowem, porywającem i treściwem zdaniem. Był w Szwajcaryi założycielem nowej szkoły praw^ra, której zwolennicy w Bernie i innych kantonach, stanowczy wpływ' na sprawy publiczne wywierali. Umarł w Bernie dnia 8 Maja 1851.

Snellaert (Ferdynand Augustyn), zasłużony pisarz flamandzki, urodził się dnia 21 Lipca 1809 w Kortryk, kształcił się od 1827 r. w Utrechie na lekarza