page0813

80»

Saint-.KUurice — Saint- Pierre

Samt-Omer, twierdza I główne miasto okręgu w departamencie francuz-kim Pas-de- Ca)ais, położone nad rzeką Aa i ujściem kanału Neuf-Fosse, liczy 22,000 mieszkańców. Sześć warowni, okopy i bagna otaczają miasto.. Najznaczniejsze gmachy są: Kościół N. Panny Maryi, kollegium w dawnym kościele pojezuickim, biblioteka obejmująca 20,000 tomów, muzeum bogate w'przedmioty numizmatyczne i starożytności, ratusz, koszary, teatr. Ożywiony ruch przemysłowy objawia siew fabrykach sukna, tabaki, papieru, skór it. d. Saint-Omer jest zarazem punktem środkow^rym handlu zbożem, winem, oliwą, węglem kamiennym i t. d. Miasto to bardzo starożytne, ufortyfikowane przez Karola V, było kilkakrotnie oblegane. W pobliżu tego miasta wojska francuz-kie począwszy od Napoleona I często obóz rozkładały.

Saint-Ouen, wieś o l^l/₂ mili na północ od Paryża położona, posiada zamek, gazie Ludwik XVIII po uowrocie swym do Paryża r. 1814 zatrzymał się, i przyrzekł ludowi francuzkiemu konstytucyję. Zamek ten wybudowany w roku 1660, nabyty i upiększony przez Ludwika XVIII, został przeń ofiarowany pani du Cayla.

Saint-Fieri e (Karol Ireneusz Chastel, Abbe de), autor moralno-polityczny, urodzony 1658 roku, poświęcił się stanowi duchownemu i w r. 1702 otrzymał posadę jałmużmka księżny Orleans. Od r. 1695 obrany członkiem akademii frąncuzkiej, w roku 1718 zostat z niej wykluczony z powodu pisma swego Traite sur la polysynodie, w którem potępiał system rządów Ludwika XIV. Umarł w Paryżu r. 1743. Z licznych jego dzieł wskazujących na konieczność reformy politycznej i socyjalnej, i dotyczących wielkiej wagi kwestyj, najwięcej zasługują na uwagę: Projet de paix perpeluelle (3 t., Utrecht, 1713); APhnoire sur les pauores mendians (1724): Annales politigues (2 tomy; Londyn, 1757). Zbiór pism jego wydany został pod tytułem: Oiwrages de poli-tigue et de Morale (16 tomów, Rotterdam, 1735—41).

Saint-Pierre (Jakóh Henryk Bernard de) jeden z najznakomitszych autorów francuzkich, urodził się w Havre 1737 roku. Od najmłodszych lat z upodobaniem zajmował się czytaniem opisów podróży. W 12 roku życia już udał się pod dozorem i na statku wuja swego do Martyniki, zkąd jednakże już po dwóch latach powrócił do Francyi. Następnie uczęszczał do kollegium jezuickiego w Caen, ukończył klassyczne nauki w Rouen w roku 1757; wstąpił potem do szkoły dróg i mostów, a w r. 1760 był wysłany jako inżenier do Dusseldorfu. Później pracował w Amsterdamu przy pewnem czasopismu , ztamtąd udał się do Petersburga, gdzie otrzymawszy od Katarzyny II stopień kapitana, jako inżenier do Finlandyi przeznaczony został. Saint-Pierre opuścił w roku 1766 Ilossyję i walczył za sprawą polską; potem wrócił w niedostatku do Francyi. Dano mu wprawdzie posadę inżeniera w Isle da France, ale poróżniwszy się wkrótce z władzami tej wyspy, przybył znów z powrotem do Paryża roku 1771. Odtąd poświęcił się zupełnie zawodowi literackiemu i w tym czasie zawarł przyjazne stosunki z Rousseau, za imująco później przez niego opisane. Zycie jego pełne przygód i zmiennych losu kolei, stanowiło dla jego utworów niewyczerpane źródło pomysłów, opisów^r i wrażeń. Z dzieł jego pierwsze wyszło na widok publiczny: Voyage a Isle-de-France, a lsle de Bourbon, au Cap i t. d. (2 tomy, Paryż 1773). Potem nastąpiły pełne wdzięku Eiudes de la naturę (5 tomów, Paryż, 1784), których czwarty tom obejmuje jego arcydzieło Paul et Yirginie, rzewny przejmujący romans, który się doczekał przeszło 400 wydań. Mały romans La chaumiere ind lenne (Pa-