page0856

848

Soult

Iwo nad armiją środkową, kilkakrotnie pokonał powstańców i d. 16 Stycznia 1809 r. wytrzymał krwawą bitwę z wojskiem angielskiem pod Corunną. Na początku Marca przeprawił się przez Minho i odparł portugalsko-angielskie wojsko aż do Oporto. Mianowany w-miejsce Jourdan’a generał-majorem wojska francuzkiego w Hiszpanii; d. 12 Listopada pobił Hiszpanów pod Ocana, w ciągu wyprawy z r. 1810 zajął Sevillę i wygnał resztki armii hiszpańskiej do Kadyxu. W wojnie z r 1811 zdobył d. 11 Marca Badajoz, gdzie wziął

9.000    jeńca, a d. 16 Maja wydał Anglikom i Portugalczykom bitwę nad brzegami Albuery. Chociaż cofnął się przed przeważającemi silami, jednak znowu w Czerwcu dostał się do Badajoz i zmusił Wellingtona do zaniechania oblężenia. Gdy w Sierpniu 1812 r. król Józef Bonaparte opuścił Madryt, Soult musiał także armiją główną połączyć z innemi korpusami, przez co przerzucił Wellingtona do Portugalii. Marcu 1813 r. Soult otrzymał rozkaz należenia do wyprawy w Niemczech. W bitwie pod Liitzen w miejscu Bessieres’a, objął dowództwo nad gwardyją pieszą i dowodził środkiem armii w bitwie pod Bautzen. Po klęsce króla Józefa pod Vittorią, rozkazał mu Napoleon byc komendantem w Bayonnie. Soult więc znowu rozpoczął kroki zaczepne przeciw Wellingtonowi, ale nie mógł dłużej stawie czoła przemagającym siłom nieprzyjacielskim. Po morderczych bitwach pod Niselle i Nise, musiał w Grudniu 1813 r. cofnąć się do Bayonny. Dnia 26 Lutego 1814 r. przegrał bitwę pod Orthez i musiał się cofać ku górze Garonny. Wojsko swoje, zaledwie jeszcze

20.000    ludzi liczące, uszykował pod Tuluzą i tam d. 10 Kwietnia stoczył ostatnią krwawą bitwę z Wellingtonem. Uwiadomiony o upadku Napoleona, poddał się Ludwikowi XVIII, który go d. 3 Grudnia 1814 r., mianował ministrem wojny, ale po powrocie Napoleona z wyspy Elby, jako podejrzany musiał wziąć dymissyją. Wrócił wiec pod sztandary cesarskie i w bitwie pod Ligny i Waterloo pełnił obowiązki generała-majora. Po drugiej restauracyi Soult z rodziną udał się do Dusseldorflfu na wygnanie, lecz już w Maju 1819 r. mógł wrócić do kraju. U Karola X-go umiał pozyskać szczególniejsze łaski, ponieważ podczas processyi, sam jeden z marszałków niósł zapaloną świecę. W roku 1827 mianowany został parem i godność tę zachował także po rewolucyi z r. 1830. Tego wielbionego bohatera król Luwik Filip w d. 17 Listopada 1830 r., w miejsce Gerarda, mianował znowu ministrem wojny, odtąd więc Soult gorliwie pracować zaczął nad wy Kształceniem i wzmocnieniem zaniedbanego dotychczas wojska. Po śmierci Perier’a, w Maju 1832 r. został prezesem gabinetu, przez co polityka króla przeważny wpływ zyskała. Tymczasem minister skarbu Humań i izby sprzeciwili się kosztownym wydatkom, jakie podczas pokoju chciał obrócić na organizacyją wojska. Soult niezadowolony, w Lipcu 1833 złożył swoje obowiązki, ale w jesieni znowu je objął Na posiedzeniach w r. 1834 jeszcze raz musiał przyzwolić na redukcyją budżetu, a okoliczność ta, równie jak i chęć wojny z powodu interwencyi w Hiszpanii, skłoniły go do ustąpienia dnia 18 Lipca 1834 r. swojego wydziału Gerardowi. W Maju 1839 r. po upadku Mole^Tgo, Soult został znowu prezesem gabinetu liberalnego i ministrem spraw zagranicznych, ale gabinet ten rozchwiał się już w Styczniu 1840 r., z powodu uposażenia. Po rozwiązaniu gabinetu Thiersa, Soult d. 29 Października 1840 r., jeszcze raz dał się skłonie do przyjęcia wydziału wojny i prezesostwa, ale przyeiśniony wiekiem, w r. 1846 komu innemu ustąpił ministerstwa wojny, a w r. 1847 także i prezesostwa. Poczem mianowany był Marechal generał de France, którą to godność przed nim tylko Turenne i Villars piastowali. Umarł dnia 26 Listopada 1851 r. na