page0859

85 i

Salomon

zniej Salomonowi pism o magii i mów zmyślonych, tudzież korrespondencyję z królami Tyru i Egiptu. Turcy posiadają nawet dzieło w 70 tomach, nazwane Suleimanname, to jest księgi Salomona. Fenieyjanie mieli księgę przytaczaną w ich rocznikach, w której opisawszy próżne usiłowania króla Fenicyi, w pokonaniu Salomona, opowiadane jest jak go zwyciężył mędrzec fenicyjski. Wilhelm z Tyru, porównywa w Wiekach Średnich, z tą księgą, rozmowy Salomona z Marchołtem, Historia Marcolphi, tłómaczone na polski i drukowane r. 1521 w Krakowie. Pisał obszernie o Salomonie Jan Pineda: Salomon prae-vius, id est, de rebus Salomonis regis libri octo (trzecie wydanie, Moguncyja, 1615). Według podań wschodnich pieczęć Salomona była talizmanem mądrości i potęgi magicznej, a kościół czyli świątynia Salomona, ma znaczenie symboliczne w tajemnicach wolnych mularzy i braci rćzannego krzyża (rosę-croUj.    L. H.

Salomon. Wsławiło się wielu rabinów tego imienia, ale najsławniejszy z nich nazywany jest pospolicie Raszi, albo Salomon Jarchi; Salomon Lria, w XVI wieku zwany był wieńcem Izraela i cudem świata. Napisał dzieło o Talmudzie, pod tytułem: Morze Salomona. — Salomon-ben-Virga, słynny rabin hiszpański, w początkach XVI wieku, pisał dzieje Żydów od zburzenia świątyni w Jeruzalem, do swoich czasów. Księga ta nosiła tytuł Szebet Juda, to jest tribus Judae, a raczej drga Judae. Przytacza tu wiele rozpraw między chrześcijanami a żydami, zwłaszcza w Hiszpanii, wymieniając dowody składane z obu stron, miedzy innemi długą rozprawę w Gironne, w obecności papieża Benedykta XIII, Piotra de Luna, kardynałów i biskupów, między Jozuem Lurki, po ochrzczeniu się nazwanym Hieronimem a SanctaFide i wielu rabinami; Hieronim dowodził że Messyjasz przyszedł. Tłómaczenie dzieła tego na niemiecki wyszło w Krakowie r. 1591, a po hebrejsku w Pradze 1619 r., w We-necyi, Konstantynopolu, Amsterdamie. Żydzi przetłómaczyli je na portugalski, a Gentis na łaciński, pod tytułem: Historia judaica (Amsterdam, 1651 r.). — Salomon de SMivera, zyd portugalski, rabin w Amsterdamie, żył w połowie XVII wieku. Między wielą dziełami zostawił grammatykę chaldejską, logikę rabiniczną, grammatykę hebrejską w portugalskim języku, słownik hebrejsko-portugalski (Amsterdam, 1682) i t. d. — Salomon Salm&n, w XVIII wieku, wydał pod napisem Gmach Salomona (Frankfurt, 1708), wyborną grammatykę hebrejską czyli języka świętego.

Salomon z Gdańska, słynny malarz z końca XVII wieku. Malował głównie tylko głowy, ale oblicze tak wydatnie pochwyeał, że cały charakter osoby oddawał. Niektóre głowy jego są najlepszemi karykaturami, a przytem całość pięknie traktowana, z wielką pilnością i pysznym kolorytem. Twarze śmiejące tak wybornie robił, że patrzący na nie, sami się od śmiechu wstrzymać nie mogą. Z wielką biegłością odrabiał i małe figury. W r. 1695 przeniósł się do Włoch i tam umarł. Portret jego własny, który pozostawił, wysoko ceniony, za chowany jest w galeryi florenckiej.

Salomon ben Aderet, a właściwie Salomon ben Abraham ben Aderet, rabi z Barcelony w Hiszpanii, najznakomitszy swego czasu rabin, zwany niekiedy w skróceniu Raszba. Urodził się około 1235 r., a umarł 1310 r. Był on najlepszym uczniem Rambana (ob.) i Rabi Jony Gerundi. Cały Talmud z jego tajnikami, z wszelkiemi objaśnieniami i dodatkami hiszpańskiej i fran-cuzkiej (tak zwanej tossafistycznej) szkoły, z taką znał biegłością i jasnością, iż zdumiewał swoich współczesnych. Jego zdrowy prosty rozum ochraniał go od solistycznego mędrkow ania które już w owych czasach zaczęło stawać się mo-

54*