page0933

925

Santes — Santino

dał także Lhesaurus linguae sacrae, to jest słownik hebrejski, (1529 Paryż, 1538), prawdziwy skarbiec na swoje czasy, zbogacony badaniami rabbi-nicznemi. Isagoge seu introductio ad sacra* litera* (Lyon, 1528); dzieło hermeneutyczne; Grammatyha Rabbi Dawid (Kimcki), przełożona na łaciński; Catena argentea in Pentateuckum (Lyon, 1536, tomów 6 in fol.). L. R.

Santiago czyli San-Jago, główne miasto rzeczypospolitej Chili w^r Ameryce południowej, rezydencyja kongressu i władz rządowych, jako też arcybiskupa, leży o 20 mil od morza na płasko wzgórzu wznoszącem się do 2,600 stóp w ysokości, nad rzeką Maypocho, odznacza się pięknością zabudowań i liczy przeszło 80,000 mieszkańców. Najznakomitsze gmachy są: kościół katedralny, pałac rządowy, mennica i komora celna. Grobla nad rzeką ^l/₂ mili długa chroni miasto od powodzi i służy za miejsce upodobanej przechadzki. Miasto prowadzi dość znaczny handel i posiada kilka zakładów naukowych, najlepiej może w całej Ameryce południowej urządzonych, jako to zupełny uniwersytet założony w roku 1812, Institut nacional istniejący od roku 1813, i inne. Wielki trakt łączy to miasto z Valparaiso, którego port ułatwia handel w Santiago. W pobliżu miasta na równinie między rzekami Maypocho i Maupo mieszkańcy krainy Chili odnieśli zwycięztwo nad Hiszpanami i przez to pozyskali niepodległość.

Santiago czyli San-Jago de Cuba, dawniejsza stolica hiszpańskiej wyspy Kuba w Indyjach zachodnich, obecnie główne miasta wschodniego jej departamentu, położone nad ujściem rzeki tegoż nazwiska do zatoki wybrzeża południowego, rezydencyja gubernatora i arcybiskupa, posiada wyborny, dobrze opatrzony port, znaczną ilość kościołów i klasztorów i liczy 21,000 ludności. Miasto to ucierpiało wiele przez trzęsienie ziemi d. 20 Sierpnia 1852 r., ponownie d. 26 Października tegoż roku.

Santillana (Inigo Lopez de Mendoza, margrabia), słynny jako wojownik, mąż stanu i poeta, urodził się r. 1398. W roku 1118 mianowany przez Henryka III króla Kastylii, dowódzcą oddziału jazdy, w wojnie z Aragończykami tak się walecznoścą odznaczył, iż król w nagrodę obdarzył go miastem Junąue-ra. W wojnach z Maurami z Granady w r. 1131 i 1138 znów dał dowody niezwykłej osobistej odwagi i okazał się pełnym doświadczenia wodzem; nadto przebiegłością swą i zręcznem pośrednictwem zdołał oswobodzić Jana II z niewoli u króla Nawarry. W roku 1115 przyczynił się głównie do zwycięztwa odniesionego nad królem Nawarry w bitwie pod Olmedo. W zawdzięczeniu za te wszystkie zasługi został mianowany margrabią Santillana i hrabią Real de Manzanares. W r. 1116 zdobył miasto Torrija. a w roku 1152 miał udział w spisku możnowładzców kastylskich wymierzonym przeciw ulubieńcowi królewskiemu Alvaro de Luna. Santillana umarł roku 1158 w Guadalaxara. Z licznych jego pism zasługują na uwagę. Los pronerbios de Inigo Lopez de Mendoza eon su glosa; Defension de don Enrique de Yillena; El doctrinal de primdos; Bias contra fortuna; Refranes que dicen las mejas tras et hu-ego; Comedieta de Ponza Santillana należy do autorów stanowiących epokę w dawnej literaturze hiszpańskiej narodowej; głównie się on przyczynił do rozwoju poezyi kastylskiej na wzorach bądź prowansalsko-katalońskiej poezyi dworskiej, bądź klassyczno-włoskiej, i był niezaprzeczenie jedną z pierwszych ozdób poetycznego dworu Jana II.

Santino (Wincenty), arcybiskup Trapezuntu, nuncyjusz w Polsce 1722 do 1728. Pisaliśmy o nim obszerniej w Biblijotece warszawskiej 1855, tom IV str. 389—111. Tutaj dotkniemy rzeczy tych mianowicie, którycheśmy się