scandjvutmpb201

171

wielkiego Wezyra Solimana II, i niektórych innych eunuchów, którzy okazali wyższe umysłowe zdolnośśi i świetne męztwo; z tćm wszystkióiu powiedzieć można, że pewnoby okazali je byli nierównie wyższe, gdyby nie byli znali tego kalectwa. I tak Abeilard, po tej okrutnej operacji, nie miał już tak ognistego genijuszu jak jego Heloiza.

Dla tej to może naturalnej słabości eunuchów, wkładano na nich obowiązek u starożytnych, i dziś jeszcze w Turcyi powierzają im wielcy panowie wychowanie dzieci. Xenofont w swym romansie, Cyropedyi, opisuje postępowanie w tej mierze Persów. Ikoglany czyli paziowie jego tureckićj wysokości pobierają nauki i układani bywają przez serajowych eunuchów. Przywiązanie do dzieci, owa czuła fllogenezyja, wrodzona wszystkim słabym istotom, znamienuje wszystkie stworzenia słabe czyli eunuchy między zwierzętami; wyraźnie widzimy ją w pszczołach roboczych, mrówkach, pokazują ją kapłony dla kurcząt, ostatnie można wyuczyć na bardzo dobre nasiadki, które nie mniej troskliwie pielęgnują kurczęta jak kury. Prawie toż samo widzimy u świni, i t. d.

Jeżeli słaby szuka słabego, tedy widzimy, że lubi także przywiązywać się do mochego i szukać u niego opieki; dla tego każdy eunuch dąży do domowćj niewoli. Jego nawet nieudolność pochlebia władzy pana, który się sądzi przy tym pół-człowieku setni-rir, tak bowiem niegdyś eunuchów nazywano, za mężniejszego. Dla tej to służebności eunuchów dawni Rzymianie odrzucali ich świadectwo w sądach.

W rzeczy samćj stając się niewolnikami, łatwo zaciągają wszelkie wady nikczemności. Ich słabość czyni ich bojaźliwemi, a tern samćm oszustami i 1'ałszywemi; nic nie mogąc wskórać silą, uciekają się do malackich intryg, do pochlebstwa ; niezdolni będąc do korzystnych prac, bruduemi zwykle bywają skąpcami; nie mogąc wznieść się do sławy, napuszają się próżnością; mając włożony na siebie obowiązek strzeżenia kobićt, ubiegają się z niemi w podstępach i przebiegach, aby zniweczyć ich oszukaństwo, i zabezpieczyć się od ich nienawiści, aby się zemścić na nich za owe nieustanue z niemi kłótnie. Dla tego to większa część eunuchów pełna jest