232
no i inne napoje. Jeden z nich, będąc na okręcie, umiał dać poznać ludziom okrętowym wszystko czego żądał, a gdy kadeci nie dali mu czego chciał, gniewał się, chwytał ich za ręce, kąsał, powalał pod nogi. Gdy jeden samiec na okręcie zachorował, pozwalał się opatrywać tak dobrze jak mężczyzna, a nawet puszczano mu dwa razy krew z prawej ręki. Za każdym razem potem gdy zasłabł podawał rękę, aby mu krew puszczono, albowiem przypominał sobie, że mu to kiedyś pomogło.
Gdzie indziej mówi tenże Schouten, że orangutany, chociaż pochwycone podstępnym sposobem zostaną, jednakże dobrze się przyswajają, nauczają się wykonywać różne posługi i roboty w gospodarstwie, myją szklanki, zamietają izby, obracają pieczeń, podają napój, i t. p. Według świadectwa Franciszka Pyrarda barri z Sierra Leone, grube i silne, tyle mają zmyśluości, iż gdy je za młodu wyuczą, usługują jak ludzie, tłuką co się im da w moździerzu, noszą wodę ze źródła dzbankami, stawiając sobie na głowie, ale gdy tak przyjdą do drzwi, trzeba zdjąć z nich ten ciężar, gdyż bez tego rzuciłyby dzbanki na ziemię, zobaczywszy zaś, że się woda wylała i naczynie rozbiło płaczą i krzyczą jak dzieci.
Według zapewnień Fouchć d’Obsonville, orangutany mało okazują w sobie złośliwości, i łatwo dorozumiewają się wszystko czego się po nich wymaga. Charakter ich nie ugina się do niewoli, zawsze pozostaje w nim grunt pewnćj tęsknoty i głębokiej melancholii, która przeradzając się zwolna w pewny rodzaj konsumcyi skraca ich życie. Allamand także mówi, że zwierzę to jest nader silne; pan do którego należał orangutan, rosły i dobrej tuszy był mężczyzna, a jednakże schwyciwszy go wpół orangutan, rzucił o ziemię na trzy kroki od siebie. Pewnego razu porwał żołnierza i byłby go wyniósł na wierzchołek drzewa, gdyby mu pan nie przeszkodził. Lubił namiętnie kobiety: a lubo od dwudziestu już lat był w Surynam, jednakże rósł jeszcze, i był już półszostej stopy wysoki.
Orangutany troglodyty mniej są liczne i rzadsze od innych małp.
Po nich następują osobliwsze gibbony, stąd, że mają ręce dwa razy dłuższe niż nogi, tak, iż małpy te, nawet prosto stojąc, mogą