scandjvutmp2a01

14

ziomej postawie, ciężyłaby im do ziemi, albo tez potykałyby się na przód, a wtedy wielki do niej napływ krwi sprowadzałby na nie częstą appopleksyją. Musiała więc natura zapobiedz tym wadom u zwierząt czworonożnych, i tak najprzód zawiesiła czaszkę, u większój liczby tych zwierząt, na ścięgnie karkowem, izby głowa bezustannie naprzód nie spadała; nie ma tego ścięgna człowiek, jak to wykazał Stenon. Galien przypuszczał także u człowieka bytność skórki mięsistej tłuszczowej; albowiem takie tylko małpy rozbierał u których się ta skórka znajduje, małpy co już mają pysk przedłużony; w środku także ich górnej żuchwy znajduje się kość międzyszczękowa, której nie ma u człowieka. Nasza więc głowa, dogodniej dla równowagi osadzona jest na kolumnie pacierzowej, niż u innych zwierząt.

Dla zapobieżenia zbyt szybkiemu napływowi krwi do mózgu czworonożnych zwierząt, natura podzieliła żyły, któremi ona płynie, na wiele żyłek niniejszych, które także Galien w człowieku upatruje; bynajmniej jednak nie były one dla nas potrzebne przy naszej prostej postawie: i przetoż nie iua ich u nas, jak to okazał Vesale; nie ina ich także u konia i u słonia, ale w idać je u iunych zwierząt ssących. I owszem, krew' łatwy znajdując wstęp w nasze żyły pulsowe i pacierzowe, jeżeli częstokroć napływa zbytecznie do mózgu, to z drugiej strony ten sprawia skutek, iż lepiej go zasila, rozwija i przez to przyczynia się do wzmocnienia naszych rozumowych zdolności. Stąd to jeden tylko człowiek pomiędzy zwierzętami, po swem urodzeniu, ma otw^rór w fontanelli na przedzie głowy, czyli owo nie okryte czaszką miejsce, w którćm u nowonarodzonych dzieci uczuć się daje pulsowe bicie mózgu. Cel takiego układu zdaje się być ten, aby zbyt wielki mózg człowieka, mógł się nieco uginać i ściskać w czasie porodu.

Pokazał także najprzód Fallope, że człowiek nie ma takiego jak fczworonożne zwierzęta siódmego muszkulu ocznego, nazwanego cebulkowym, na którym jest zawieszona kula oka, nie schylamy bowiem głowy dla zbierania trawy.

Przy poziomej postawie zwierząt, czaszka ich samym tylko końcem głowy mogła być osadzona na kolumnie pacierzowej, to jest prawie w poprzecznem położeniu twarzy czyli żuchw; lecz im bar-