scandjvutmp15f01

311

pozbawieni jąder, doznają niekiedy uczuć miłosnych, które nawet zewnętrznie się na nich objawiają, dla tego Turcy wybierają sobie takich, którzy zupełnie zewnętrznych płciowych członków pozbawieni zostali.

Murzyni ustawicznie prawie wystawieni będąc na skwarne słońce, przywykli do wszelkich zmian i wrażeń powietrza, mają grubszą i tłustszą aniżeli my skórę na ciele; stąd choroby skórne bywają dla nich zgubniejsze, bo z trudnością wysypki ich na wierzch się wydobywają. I tak, np. ospa co rok mnóstwo ich sprząta, już to w Afryce, już w kolonijach Europejczyków; wielkie także sprawia spustoszenia między wszystkiemi dzikiemi ludami czyli północnemi mieszkańcami; nie mogąc bowiem występować na wierzch; zwraca się na najważniejsze wewnętrzne organy. Godna uwagi, że ospa, jak zapewniają, nie napada przed dojrzałym wiekiem na murzynów mieszkających na północ równika w Afryce; może być, że do 14 lat wieku bezwładna jest niejako skóra na ich ciele, i że po tej dopiero epoce nabiera pewnćj drażliwości i pobudza rozwinięcie się zarodu ospy, równie jak innych chorób. Mówią , że Murzyni żyjący na poludnio-wćj stronie równika w Afryce, nie miewają ospy; ale podlegają chorobie zwanćj pian, która jest pewnym rodzajem bardzo złośliwych, zaraźliwych wrzodzianek, natury szkorbutycznćj, a które jeszcze gorszych nabywają własności na morzu i nigdy zupełnie wyleczyć się nie dadzą. Jeżeli choroba ta powszechną jest między temi rasami Murzynów, tedy dowodzi, że ich temperament jest żółciowy lub melancholiczny; główną bowiem własnością jest tego temperamentu, że się opiera chorobom zapalnym i wysypkowym, a podlega chorobom chronicznym, jako to wrzodom, szkorbutowi i t. p.

Jak wszystkie nago żyjące ludy tak i Murzyni śmieszny mają zwyczaj, nacinania, uakałania sobie skóry na ciele, malowania na niej i rysowania rozmaitych postaci; taką robotę około przyozdobienia sobie ciała nazywają tatuowaniem. Prawda, że z przyczyny wielkiego upału i nadzwyczajnej suszy pada się im skóra na ciele w miejscach gdzie jest najgrubsza, podobnie jak sucha kora na drzewie; dla tego Murzyni smarują się tłustością lub olejem, co ich grubą skórę odwilżą i zmiękcza.

Zdaje się, że zwyczaj wyrabiania na ciele owych rysunków

Virej łlist. Nat. T. /,    42