Obraz7 2

58 Gleby autogeniczne

wtedy białe ziarna kwarcu pozbawione otoczek żelazistych. Niekiedy, zwłaszcza na granicy z poziomem O, występują jasnopopielate plamy lub nieciągłe warstewki tworzące zaczątek samodzielnego poziomu Ees.

W glebach bielicowo-rdzawych wskaźnik przemieszczenia {Wi) ma niewysokie wartości dodatnie lub oscyluje w pobliżu zera.

IIC2. Gleby bielicowe

Klasycznie wykształcone gleby bielicowe mają profil o następującej sekwencji poziomów genetycznych: O-A-Ees-Bhfe-C, zaś w glebach uprawnych: Ap-Bhfe-C lub Ap-Ees-Bhfe-C.

Naturalną roślinnością dla gleb bielicowych są bory. W terenach nizinnych są to zbiorowiska borów świeżych — Leucobryo-Pinetum i Peuceduno-Pinetum lub borów mieszanych świeżych (Pino-Quercetum). W warunkach nadmorskich spotyka się nierzadko bór bażynowy — Empetro nigri-Pinetum. W terenach wyżynnych naturalną roślinnością dla gleb bielicowych są bory jodłowe (Abietetum polonicum). W obszarach górskich, w zależności od piętra biokli-matycznego, naturalną roślinnością dla opisywanych gleb są: w reglu dolnym — bory jodłowo-świerkowe (Abieti-Piceelum montanum), a w reglu górnym — górnoreglowe bory świerkowe — karpacki bór świerkowy (Piceetum tatricum) i sudecki bór świerkowy (Piceetum hercynicum).

Omawiane gleby charakteryzują się próchnicą typu mor lub moder-mor z poziomem O o miąższości dochodzącej do kilkunastu centymetrów i wyraźnie wykształconym poziomem próchnicznym — A. Poziom ten o miąższości nie przekraczającej zwykle 10 cm, zawiera głównie próchnicę powstałą in situ z rozkładu korzeni roślin runa. Przechodzi on stopniowo w szarobiały lub jasnopopielaty poziom eluwialny (Ees) o strukturze rozdzielnoziarnistej. Miąższość tego poziomu, zwanego też poziomem albie, bywa różna w zależności od zawartości wolnych tlenków Al i Fe w materiale macierzystym i od intensywności procesu bielicowania. Występujący niżej poziom Bhfe odpowiada kryteriom diagnostycznego poziomu iluwialnego (spodic). Morfologicznie poziom ten dzieli się często na dwa podpoziomy — Bh o zabarwieniu kawowobrunatnym i Bfe o zabarwieniu żółtobrunatnym lub po-marańczowobrunatnym. Poziom Bhfe wykazuje zwykle pewien stopień sce-mentowania.

Gleby bielicowe odznaczają się małą zasobnością w składniki odżywcze. Powstają najczęściej z ubogich, kwarcowych piasków luźnych, rzadziej z piasków słabogliniastych. Są to z reguły silnie przesortowane i często eolicznie przemodelowane piaski sandrowe dalekiego transportu, piaski wydm nadmorskich i śródlądowych oraz pradolin i dolin wielkich rzek. W terenach górskich skałami macierzystymi gleb bielicowych są granity, gnejsy, kwarcyty, piaskowce kwarcytowe i piaskowce bezwęglanowe o słabym stopniu zwietrzenia chemicznego.

Gleby bielicowe charakteryzują się silnym zakwaszeniem; pH_HiG górnych