Obraz5 2

56 Gleby autogeniczne

znacznym nagromadzeniem niekrzemianowych form R₂0₃ (w wyniku wietrzenia krzemianów) i małą produkcją rozpuszczalnych frakcji kwasów próch-nicznych (głównie fułwowych). Stosunek molowy węgla organicznego do sumy glinu i żelaza oznaczonych w wyciągu pirofosforanowym, w poziomach ABv i Bv nie przekracza wartości 25:

Al + Fe

W genezie gleb rdzawych, w odróżnieniu od gleb brunatnych, kompleksy próchniczno-ilaste nie odgrywają większej roli ze względu na bardzo małą zawartość frakcji ilastej.

Gleby rdzawe w większości porośnięte są roślinnością leśną — borów mieszanych lub lasów mieszanych, niekiedy tzw. świetlistych dąbrów. Około 1/3 ich powierzchni znajduje się w uprawie rolnej, jednakże z powodu małej zdolności retencji wody i niewielkich zasobów składników odżywczych gleby rdzawe nie należą do urodzajnych.

Typ gleb rdzawych dzieli się na trzy podtypy: a) gleby rdzawe właściwe, b) gleby brunatno-rdzawe, c) gleby bielicowo-rdzawe.

a. Gleby rdzawe właściwe

Układ poziomów genetycznych w profilu gleby rdzawej właściwej jest następujący: 0-ABv-Bv-C, a w glebach uprawnych: ApBv-Bv-C. W leśnych glebach rdzawych właściwych występuje najczęściej próchnica typu moder lub moder-mor. Miąższość poziomu organicznego wynosi kilka centymetrów. Pod poziomem O w glebach leśnych występuje rdzawoszary poziom ABv, który łagodnie przechodzi w poziom Bv. W glebach uprawnych na skutek orki granica pomiędzy tymi poziomami jest ostra. Poziomem diagnostycznym dla gleb rdzawych właściwych jest poziom rdzawy (sideric) — Bv.

Gleby rdzawe właściwe mają odczyn kwaśny; pH_{H 0} w górnych poziomach profilu wynosi najczęściej 3,5 —5,0. Nasycenie kompleksu sorpcyjnego kationami o charakterze zasadowym jest niewielkie (V< 30%). Stosunek C:N w poziomie ABv waha się w przedziale od 15 do 20:1. Wskaźnik przemieszczenia (Wi)¹ wykazuje wartości ujemne.

Naturalną roślinnością omawianych gleb są acidofilne zbiorowiska boru mieszanego (Pino-Quercetum), niekiedy acidofilno-mezofilne zbiorowiska lasu mieszanego, np., uboższe podzespoły lasów grądowych (Tilio-Carpinetum), zbiorowiska przejściowe (Pino-Quercetum/Tilio-Carpinetum), świetliste dąbrowy (Potentillo albae—Quercelum).

1

   — wskaźnik przemieszczania.