0748

710 Stalin

w: Harold Shukman (red.), Stalin’s Generals, s. 317. Harold Shukman (red.), Stalin and the Soviet-Finnish War, ss. XXI-XXVI, 29. (Komentarz Stalina o lasach z posiedzenia Głównej Rady Wojennej, 14-17 kwietnia 1940). Także: RGWA 4.19.73.19-23, major NKWD Boczkow, Wydział Specjalny GUGB, do n arkom a Woroszyłowa i jego odpowiedź, 1 lutego 1940. RGWA 4.19.75.1.12, Boczkow do Berii, 28 grudnia 1939. List Mechlisa do żony, s. 130. CAMO RF 5.176705.1, Stalin do Mechlisa, 9 stycznia 1940. RGWA 9.29.554.111, Mechlis do Stalina, 9 stycznia 1940. RGWA 9.29.554.76, Mechlis do Stalina, 9 stycznia 1940. RGWA 9.29.554.59, Mechlis do Stalina, 11 stycznia 1940. RGWA 9.29.554.62: następnego dnia Mechlis zameldował o egzekucji rannego oficera, komisarza NKWD. RGWA 9.29.554.228, Mechlis do Stalina i Woroszyłowa, 12 grudnia 1939. Odwaga Mechlisa: generał A.F. Chrienow i admirał Kuzniecow w: Mechlis, ss. 132-133. RGWA 9.29.554.55, Mechlis do Kwatery Głównej, 12 stycznia 1940. RGWA 9.32.85.80, Kulik do Kuzniecowa (zastępcy szefa Zarządu Politycznego), 19 grudnia 1939. KR, t. 1, s. 154. Waledinski, Wospominania, s. 124. Pavel Apte-kov i Olga Dudorova, Peace and statistics oflosses, Unheeded Waming and the Winter War, „Slavic Military Studies”, t. 10, nr 1, marzec 1997, ss. 200-209. Read-Fisher, ss. 401^117. „Armia Czerwona nie nadawała się do niczego'’: Bohlen, s. 60. Straty: dane ze źródeł radzieckich, J.A. Rżeszewski i O. Wieczwilajninen, Zimnaja wojna 1939-40, t. 1: Finlandia: 48 243 zabitych, 43 000 rannych, 1000 wziętych do niewoli; ZSRR: 87 506 zabitych, 39 369 rannych, 5000 wziętych do niewoli. Dziękuję doktorowi M. Mja-kowowi za te informacje.

3    Kłótnia Woroszyłowa za Stalinem: KR, t. 1, ss. 185, 154. Histeryczne przemówienie: wspomnienia Chrulowa w: Mechlis, s. 135. Shukman, Stalin and the Soviet-Finnish War, ss. XXI-XXVI, i posiedzenie Głównej Rady Wojennej, 14-17 kwietnia 1940, ss. 29, 269,250,252. Wołkogonow w: Shukman, Stalin ’s Generals, ss. 365-366,243, oraz Rżeszewski, s. 225. Woroszyłow: Mikojan, s. 386. Mechlis ludowym komisarzem kontroli państwowej: wspomnienia Chrulowa w: Mechlis, s. 140. Awanse na marszałków: Erick-son, Soviet High Command, s. 552. Timoszenko: Victor Anfilov w: StaliWs Generals, ss. 239-242. Sawicki w: Babel, „My First Goose”, Collected Stones, s. 119. Dzielny wieśniak: Mikojan, s. 386. Rola Żdanowa: Volkogonov, s. 368. Rokossowski: „Sowierszen-no Siekrietno”, nr 3, 2000. Także: Harrison Salisbury, 900 Days, s. 111. Marszałek Gołowanow cyt. za: MR, ss. 265-295. Zapiski Budionnego, do Stalina o Sierdiczu. Spahr, s. 230. Także: czystki w armii, zob. Stalin ^ys Generals, s. 361. Na przykład 20 czerwca Timoszenko wstawił się u Stalina za Kuźmą Podlasem, jednym z generałów na Dalekim Wschodzie: Ze swej strony proszę o jego zwolnienie. Stalin wyraził zgodę. RGWA 4.19.71.243, Timoszenko do Stalina, 20 czerwca 1940, i odpowiedź Stalina. Zwolnieni oficerowie: RGWA 9.29.482.11-13.

4    RGWA 4.18.54.1-499, Główna Rada Wojenna przy NKO, 21-27 listopada 1937.

5    Triumf grupy carycyńskiej: Mikojan, ss. 339-344 i Kumaniew (red.), s. 22. Powiedzenia Kulika: Woronow w: Bialer (red.), s. 159. Kulik i Mechlis: KR, t. 1, ss. 188, 200. V.E. Korol, A.I. Sliusarenko, I.U. Nikorenko, Tragic 1941 and Ukrainę: NewAspect of Problems, „Slavic Military Studies”, t. 11, nr 1, marzec 1998, ss. 147-164.

6    Parrish, Yezhov, s. 87. Karpow, Rasstńeljannyje marszafy, ss. 316-317, 324-325, 335--339, 340-344, 360-363. Kira Kulik miała podobno romans z aresztowanym ostatnio dyrektorem Teatru Wielkiego, Mordwinowem. Raport Mechlisa, „kompromitujące materiały”, lipiec 1941, RGWA 9.39.105.412-17.