1011

Justyna Wiktorowicz

W Polsce naczelnym organem statystycznym jest Główny Urząd Statystyczny (GUS) z siedzibą w Warszawie. Oddziały GUS działają w poszczególnych województwach, a także miastach powiatowych.

System statystyki regulowany jest Polsce ustawą z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej¹. Ustawa ta stworzyła podstawy zagwarantowania niezależności systemu statystycznego, a także określiła jednoznacznie zasady ochrony poufności danych osobowych i innych danych jednostkowych.

Zmiany w' polskiej statystyce zostały zapoczątkowane w' 1989 r. i są kontynuowane do dziś. Są one wielostronne i odnoszą się do niemal wszystkich aspektów funkcjonowania systemu informacji statystycznej oraz wszystkich dziedzin statystyki. Ostatecznym celem przebudowy polskiej statystyki jest jej pełna integracja ze statystyką krajów UE, a także jej aktywne uczestnictwo w europejskim systemie statystycznym oraz lepsze zaspokojenie zapotrzebowania użytkowników krajowych na potrzebne im informacje.

Przemiany, jakie zachodzą w polskiej statystyce publicznej dostosowują ją do standardów zalecanych przez Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ), Euro-stat i Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (Organization of Econo-mic Cooperation and Developmcnt - OECD). Spośród badań, które odzwierciedlają now^fe zjawiska i procesy zachodzące w gospodarce na szczególną uwagę zasługują m.in.:

• Rozwój badań w dziedzinie systemu rachunków' narodowych według metody SNA (System of National Accounts) zalecanej i opracowanej przez ONZ oraz jej europejskiej wersji ESA (Euwpean System of Accounts), obejmujących rachunek wyrobów i usług (takie wielkości jak wartość globalna, zużycie pośrednie, Produkt Krajowy Brutto - PKB), bilans przepływów mię-dzygałęziowych, spożycie wyrobów i usług oraz dochody nominalne i realne gospodarstw domowych. Ola lat 1991 i 1992 opracowano po raz pierwszy rachunki niefinansowc według sektorów' instytucjonalnych.^{2 3 4 5} Rachunki te zostały rozszerzone w następnych latach o podział według podsektorów instytucjonalnych i o rachunki wybranych podsektorów. Opracowano metody i wdrożono badania mające na celu szacowanie rozmiarów' tzw. szarej strefy gospodarki^. Wprowadzono kwartalne rachunki PKB oraz opracowania PKB w ujęciu regionalnym.

14

1

   Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej. Dz.U. z dnia 31.07.95 r. Nr 88, poz. 439.

2

   Sektory instytucjonalne to: sektor przedsiębiorstw', instytucji finansowych i ubezpie

3

czeniowych, instytucji rządowych i samorządowych, gospodarstw domowych, instytucji nie

4

komercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych - sektor instytucji niekomercyjnych, zagranica.

5

Przez szarą strefę rozumie się wszelką nicrejestrowaną aktywność gospodarczą. O szarej strefie mówimy w przypadku pracowników czy osób wykonujących osobiście działalność gospodarczą, którzy nic zostali zarejestrow-ani dla potrzeb podatkowych.