1129

•    w roku 1998 liczba widzów w kinach była niższa o 4 min osób w stosunku do roku 1997, a niższa o 2,3 min osób w porównaniu z rokiem 1995,

•    w roku 2001 liczba widzów w kinach była wyższa w stosunku do roku 2000 o 6,7 min osób, zaś w stosunku do roku 1995 o 5 min osób.

Tablica 7.2. Przyrosty absolutne liczby widzów w kinach w Polsce

wiatach 1995-2002

Rok	Liczba widzów w kinach w min	^Att-1	^At/1995
1	2	3	4
1995	22,6		0
1996	21.4	-1.2	-1.2
1997	24,3	2,9	1.7
1998	20,3	-4,0	-2,3
1999	27.5	7.2	4.9
2000	20,9	-6,6	-1.7
2001	27,6	6.7	5,0
2002	27.1	-0.5	4.5

Źródło: obliczenia własne na podstawie danych z Rocznika Statystycznego Rzeczpospolitej Polskiej 2003, RokLXIII, GUS, Warszawa 2003, s. XLVł-XLVII, tabl. I, lp.16.

12 PRZYROSTY WZGLĘDNE

Przyrost absolutny nic jest idealną miarą dynamiki, gdyż nic nadaje się do porównań różnych kategorii, które wyrażone są w odmiennych jednostkach. Wady tej pozbawiony jest przyrost względny, wyrażający się wzorem:

(7.4)

Przez fakt, że jest to miara relatywna, odnosząca przyrost absolutny do wielkości zrealizowanej w roku porównywanym t*, jest pozbawiona miana. Najczęściej zamienia się ją na procenty i nazywa tempem zmian. Podobnie jak w przypadku przyrostu absolutnego, przyrost względny może przyjmować wartości ujemne, dodatnie, bądź zero, co interpretujemy analogicznie do 7.3. Dodatnia wartość ‘Zaświadczy o wzroście zjawiska w okresie / w stosunku do okresu /*, ujemna będzie wskazywać na jego spadek, a wartość zerowa oznacza, iż w obu porównywanych okresach zjawisko kształtuje się na tym samym poziomic.

Przykład 7.3.

W tabl. 7.3. zaprezentowano wartości przyrostów względnych dotyczących liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Kolumna trzecia zawiera liczby wyznaczone zgodnie ze wzorem

7.4. w wersji łańcuchowej, natomiast w kolumnie czwartej wielkości ułamkowe tego przyrostu zamieniono na procenty i te właśnie wartości należy interpretować.

Tablica 7.3 Przyrosty względne liczby zarejestrowanych bezrobotnych

wiatach 1995-2003

Rok	Bezrobotni zarejestrowani w tys. (stan w dniu 31 XII)	^dVt-1	^d t/t-1'	^dvr	dt/r-100
1	2	3	4	5	6
1995	2629	-	-	0	0
1996	2360	-0,102	-10,2	-0,102	-10,2
1997	1826	-0.226	-22,6	-0,305	-30,5
1998	1831	0,003	0,3	-0,304	-30,4
1999	2350	0.283	28,3	-0,106	-10,6
2000	2703	0,150	15,0	0,028	2.8
2001	3115	0,152	15.2	0,185	18,5
2002	3217	0,033	3.3	0.224	22,4
2003	3273	0.017	1.7	0,245	24.5

Źródło: obliczenia własne na podstawie danych z Rocznika Statystycznego Rzeczpospolitej Polskiej 2003, Rok LXIII, GUS, Warszawa 2003, s. XL-XLI, tabl. I, lp.29 oraz www.stat.gov.pl

Przykładowa interpretacja łańcuchowych temp zmian jest następująca:

•    w roku 1996 obserwowaliśmy spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych o 10,2%, w stosunku do roku 1995,

•    jeszcze większy spadek (o 22,6%) miał miejsce w roku 1997 w stosunku do roku poprzedniego,

•    największy wzrost liczby bezrobotnych zanotowano w roku 1999, kiedy to tempo wzrostu w stosunku do roku poprzedniego wyniosło 28,3%.

W kolumnie piątej tabl. 7.3. wstawiono wartości przyrostów względnych wyznaczonych w stosunku do roku 1995, ułamkowe wartości przeliczono na procenty (kolumna szósta). Komentując tempa zmian liczby bezrobotnych dla okresu 1995-2003 stwierdzamy, że:

•    najniższy poziom bezrobocia wystąpił w 1997 roku i był on niższy w porównaniu z rokiem 1995 o 30,5%,

•    lata 1998 i 1999 charakteryzują się rosnącym bezrobociem, lecz jest ono o wiele niższe (o 30,4% w 1998 i 10,6% w 1999) w stosunku do liczby bezrobotnych zarejestrowanych w roku 1995.

•    obserwowana w kolejnych latach dalsza tendencja wzrostowa liczby bezrobotnych powoduje, że na koniec analizowanego okresu jest ona wyższa od rejestrowanej w roku 1995 o 24,5%.

Jak wspomniano wcześniej, cechą przyrostu absolutnego jest wyrażenie go w tych samych jednostkach, w jakich mierzy się analizowane zjawisko, natomiast przyrost względny przedstawiany jest w procentach. Pewien problem pojawia się z rozróżnieniem pomiędzy przyrostem absolutnym i względnym wówczas, gdy samo zjawisko mierzone jest w procentach.

197