0068

gotowe, podoficer wachtowy udawał się do dowódcy z meldunkiem. Dowódca wychodził na pokład, zbliżał się do nas, pozdrawiał, na co odpowiadaliśmy chórem, po czym udawał się na wzniesiony pokład rufowy. O godzinie 8 na komendę oficera wachtowego przy dźwiękach dudek podoficerów podnoszono banderę i zaczynał się dzień na okręcie.

Trzeba tu dodać, że przed przywitaniem się z nami dowódca odbierał raport starszego oficera. Przedtem jeszcze starszy oficer odbierał raport oficera wachtowego. Był to ceremoniał skomplikowany, ale wszystko to razem podnosiło autorytet stanowiska dowódcy. Żaden z oficerów, poza starszym oficerem, nie śmiał zwrócić się do dowódcy nie zagadnięty, a zagadnięty odpowiadał stojąc na baczność.

Coraz mniej jest na świecie statków żaglowych. Jeszcze mniej jest wiadomości i wspomnień o okrętach żaglowych wojennych, gdzie sztuka manewrowania rejami i żaglami była doprowadzona do najwyższej doskonałości. Gdy zaczynałem moje pływania szkolne, było jeszcze w rosyjskiej marynarce kilkanaście okrętów typu kliprów i fregat, które kiedyś słynęły ze swoich zadziwiająco szybkich podróży pod żaglami. Byli też jeszcze starsi oficerowie, którzy w młodości odbywali podróże naokoło świata, trwające trzy lata. Trzy lata, gdyż okręty te udawały się z Bałtyku na Daleki Wschód i po wstąpieniu po drodze do najrozmaitszych zakątków na wyspach najmniej znanych przychodziły do Władywostoku i pozostawały tam przez jakiś czas, wychodząc w podróże badawcze do wybrzeży Kamczatki, do Cieśniny Beringa. [...]

Codziennie podnosiliśmy bramstengi i bramreje przed podniesieniem bandery oraz spuszczaliśmy je o zachodzie słońca. W ten sposób poznawaliśmy dobrze całe olinowanie, a poza tym wyrabialiśmy w sobie coraz większą sprawność fizyczną. Podczas manewrów starszy oficer stał zwykle na wzniesionej rufie obok dowódcy i śpiewnym, donośnym głosem podawał kolejne komendy. Między przepisowymi komendami, mając ciągle na oku naszą pracę, niemniej donośnie wykrzykiwał nasze błędy lub spóźnienia, co nam bardzo dodawało energii. Już nie pamiętam dokładnie, ale cały manewr bywał zakończony w ciągu nie więcej niż trzech minut i gdy wszystko było już na miejscu, na podaną komendę wszyscy kadeci, pracujący na górze, szybko

57