2009 01 01 0630

ft W \wl iwi 8. J. Duffv. r’A»nwvnA»*\iU, W.rumrj 'U)i ISBN f7MMI-l3J24-X O by WN PWN TOiO

16    1. Chemia środowiska

(immohilizacja) w wyniku wymiany jonowej lub innych procesów adsorpcji na po-wierzchni faz stałych gleby oraz biologiczne wchłanianie przez mikro- łub makroor-ganizmy (rys. 1.6).

Ostatecznie los wprowadzonego do gleby kadmu zależy od stopnia przebiegu określonych reakcji, wzajemnego oddziaływania procesów i sposobów, w jaki zmiany środowiskowe mogą zmieniać położenie stanu równowagi.

Pytania Fermiego

W całym tekście książki spotykać się będziemy z problemami, które nazwaliśmy pytaniami Fermiego¹. Są to pytania różne od przykładowych obliczeń i zadań zamieszczonych na końcu każdego z rozdziałów, do rozwiązania których potrzebujemy specyficznych i dobrze znanych informacji lub danych. Pytania Fermiego wymagają odmiennego podejścia. W tym przypadku pytań w obliczeniach posługujemy się szacunkowymi ogólnie dostępnymi informacjami, które w połączeniu z intuicją i logicznym rozumowaniem pozwalają na uzyskanie bardzo przybliżonych, ale sensownych wniosków.

PYTANIE FERMIEGO

Jaka objętość paliwa zostanie zużyta w godzinach porannego szczytu w typowym dużym mieście w Ameryce Północnej? Jaki to będzie miało wpływ na środowisko lokalne? Jak można tę sytuację porównać z miastem o podobnej wielkości znajdującym się na terenie Afryki?

•    Rozpocznijmy od wyboru odpowiednio dużego miasta — załóżmy o populacji 2 min. z której ok. 40% to ludzie bardzo młodzi lub emeryci, nieuczestniczący w porannym intensywnym ruchu pojazdów samochodowych.

•    Możemy oszacować, że połowa spośród pozostałych 60% może używać samochodu w czasie porannego szczytu — jadą w tym czasie do pracy, odwożą dzieci do szkoły lub podróżują w innym celu. Musimy ponadto uwzględnić samochody ciężarowe i różne dostawcze — przyjmijmy, że jest ich 100 000. Całkowita liczba pojazdów znajdujących się w tym czasie na ulicach — 2 -0,6 -0,5 — 0.6 min samochodów osobowych + 0.1 miliona innych pojazdów.

•    Rozsądnie byłoby przyjąć, co może się wydawać zbyt małą wartością, że każdy z pojazdów przejeżdża dystans 15 km, a zatem całkowity dystans pokonany przez pojazdy = 0.7 • 15 km = 10.5 min km.

1

Pytania Fermiego otrzymały swoją nazwę od nazwiska włoskiego fizyka Knrico Fermiego, który odegrał znaczącą rolę w rozwoju chemii kwantowej. W pytaniach IŃrrmicgo wykorzystujemy podstawową wiedzę, rozumowanie ścisłe i przybliżone, proste obliczenia matematyczne oraz umiejętności stawiania problemów. Zachęcają one do stosowania rozmaitego, niekiedy nictradyeyjncgo podejścia, zmierzającego raczej do przedstawienia rozwiązania problemu mz do udzielenia jedynie odpowiedzi.