2009 01 01 4708

ft W \wl iwi 8. J. Duffv. r’A»nwvnA»*\iU, W.rumrj 'U)i ISBN f7MMI-l3J24-X O by WN PWN TOiO

160

6. Atmosferyczne aerozole

nia fotochemicznego smogu na obszarach miejskich. Proponuje się dwa mechanizmy'¹ tych reakcji utleniania. W pierwszym biorą udział rozmaite postaci NO, jako źródło rodników hydroksylowych. Następująca sekwencja reakcji ilustruje utlenianie izoprenu. inicjowane rodnikami hydroksylowymi.

CHj    CHj    CHj

CU₂CCHCH₂    HOCH₂CCHCH₂ —*-» HOCH₂CCHCH₂

O

o*

en,

NO

-► II0CH,CCHCI1,

-N0₂    |

o*

^6.6,sumirycra

O

CII,CCI ICH, + •ch,oii

o,

-HOO

* CH₂0 (6.6)

,« 9 • 10 ¹¹ cm' • cząsteczka ¹ • s ¹

Istnieje również alternatywny proces utleniania, w którym uczestniczy rodnik hydroksylowy lub ozon. prowadzący do tworzenia się rozmaitych produktów. Niektóre z nich występują w następującej sekwencji reakcji:

o*

NO I    O,

-♦ CHiCCHCHj -—

-NO, *    ²    -HO*,

O

CH,CCHCH

hv. O,

CHjCH=0 + *CHj + C0₂

*6.7, łwnir>cnia

= 10 ¹⁶ cm-' • cząsteczka ¹ * ^{2 3}

(6.7)

CHj		ch3
ch,cchch2	°3	CINCCOOH + H,C
C", r\i mim		CHj
	°J	ruj min 1 irr\Aii
1111I2		v 1 i2v-11IU 1 H UU11
y^H3
CH,CCHCH,	o, > CII,CCI ICH, + O, -CH,0

OO*

-> ch₃cchch₂

Stała szybkości reakcji utleniania izoprenu. inicjowanej przez rodniki hydroksylowe. k(,(i. mnury-ziw ^w>^nos' ^w przybliżeniu 10 ¹⁰ cm³ - cząsteczka ¹ s^-1. natomiast w przypadku reakcji przebiegającej z udziałem ozonu jest znacznie mniejsza i wynosi *6 7. winuryc/ni = 10~¹⁶ cm' • cząsteczka^-1 • s^-1. Jednak obie te reakcje mogą wnosić

1

VA. IskIoiuy, Organie ehemistry of ihe Earth‘s almospherc. Springer-Verlag. Berlin 1990.

2

P.I.. Hanst. J.W. Spcncc. E.O. Edncy, „Carbon monoxidc production in photooxidation of organie mo-

3

Icculcs in the air". Atinos. Emirat i.. 14. 1077 (1980).