2009 01 01 2841

O W V4iliw<« S J DulT>    JU) i

ISBN WMWI. 15.124-1.0By WN PfcN *HI>

94    4. Chemia troposfery — smog

i rodnik organiczny. Ta reakcja oderwania może zawsze zachodzić, gdy atom wodoru jest możliwy do usunięcia, ale jej szybkość zależy od siły wiązania węgiel-wodór. Ogólnie biorąc, siła wiązań węgicl-wodór maleje w następującym szeregu: picrwszorzędowy atom węgla > drugor/ędowy atom węgla > trzeciorzędowy atom węgla, natomiast szybkość odrywania wodoru rośnie w tym kierunku.

Związki nienasycone — alkeny

Drugi typ reakcji inicjującej, w której biorą udział rodniki hydroksylowe, polega na ich oddziaływaniu ze związkami nienasyconymi, przy czym elektrolitowy rodnik hydroksylowy zostaje przyłączony do podwójnego lub innego wielokrotnego wiązania obszaru o dużej gęstości elektronowej [reakcja (4.28)]. W tej reakcji powstają połączenia charakteryzujące się wysoką reaktywnością.

^RWf^R"

R

✓

Nr

+ *on

R

^R\i

R"

R'^y *^XR

(4.28)

Powstały po przyłączeniu grupy hydroksylowej produkt oddziałuje z ditlenem. z utworzeniem rodnika /3-hydroksyperoksylowego. Rodnik ten przenosi następnie atom tlenu do tlenku azotu(II). W wyniku tej transformacji tworzy się rodnik /ł-hydroksyalkoksylowy, który zazwyczaj ulega rozkładowi. Ostatecznie cząsteczka diilenu odrywa atom wodoru od rodnika alkoksylowego (jednego z produktów rozkładu), tworząc rodnik wodorope-roksylowy i keton. Z kolei rodnik R*C(OH)R' reaguje dalej z tlenem [reakcja (4.32)) i. w reakcji sumarycznej, tworzą się cząsteczki dwóch ketonów. Zazwyczaj w przypadku alkenów o prostych łańcuchach (R' i R* = H) zamiast ketonów produktami są aldehydy. Poniżej przedstawiono całkowity proces w jego najbardziej ogólnej postaci.

K/^oh A" .c—c + R'^y *^XR'"	o2	R 9^ R" ^R\ / A ,c—c R'^y | ^XR'"	(4.29)
		•</>
rs/°^h /R- ^+ N0		^r\?^h A" R'/^C_^R"' ^+ N°^2	(4.30)
o \ c •		•o
R R" ^R\/ A JC — c -> R'^y | ^nR'"	^R\, R'/^C.	A" — OH + O — CL ^XR'"	(4.31)
*0
^rn C—OH + O, R'^/*	, —>	^rn -C=0 + HOO* R^r/	(4.32)