2009 01 01 3604

O. W \»l iwo S. J. IXjIIv. C A.MW    ^ttnrj 2C07

ISBN «?iwiuoM5>24-.i. C by WN PWN 200?

5

Chemia fraposfery — opad atmosferyczny

Omawiane zagadnienia

Chemia opadu atmosferycznego źródła. właściwości, kontrola

•    Skład chemiczny deszczu

•    Źródła kwasowości w opadzie atmosferycznym

•    Deszcz, śnieg, mgła

•    Globalne fluktuacje składu chemicznego

•    Metody ograniczania emisji

Jednym z pierwszych środowiskowych lematów, który stał się powszechnie znany był problem kwaśnego deszczu. Gazy emitowane przez przemysł energetyczny i hutnictwo są źródłem kwasów siarkowego(VI) i a/otowego(V), obecnych w deszczu, który zależnie od miejsca charakteryzuje się wartościami pH 4 lub nawet mniejszymi. Przeprowadzone badania wykazały, żc tak niskie pH deszczu, szczególnie w północnej Europie i na wschodzie Ameryki Północnej, spowodowało zakwaszenie jezior, wpłynęło negatywnie na wzrost drzew w lasach oraz przyczyniło się do uszkodzenia budynków z kamienia i konstrukcji metalowych. Było to w latach 1960. i 1970. przedmiotem licznych dyskusji, badań, publikacji i wywierania politycznego nacisku na przemysł, które doprowadziły do pozytywnych jego działań. Od pewnego czasu problem ten jest znacznie mniej dokuczliwy. ale nie został całkowicie rozwiązany. Ponadto więcej jest problemów z opadami atmosferycznymi niż z ich kwasowością. To z tego powodu położyliśmy w tym rozdziale nacisk na chemie opadu atmosferycznego, a nic jedynie na sam kwaśny deszcz. Istotny jest również fakt. że poza opadem atmosferycznym istnieją również i inne możliwości zakwaszania środowiska, które będą przedmiotem dyskusji podjętej w rozdz. 18.

Deszcz i śnieg są postaciami opadu atmosferycznego najbardziej znanymi. Jednakże w kontekście środowiska termin opad atmosferyczny ma szerszą definicję i może być podzielony na dwie kategorie. Pierwsza z nich to mokry opad atmosferyczny, który rozumiemy jako opad na powierzchnię Ziemi cząstek wody w postaci ciekłej lub stałej deszcz, śnieg i różnego typu lód. np. śnieg z deszczem i grad. W szerszym znaczeniu do opadu atmosferycznego zalicza się również osadzanie na powierzchni Ziemi „suchych” indywiduów, łącznie z gazami, takimi jak ditlenek siatki, i stałych cząstek będących komponentami pyłu. W następnym rozdziale, pomijając właściwie termin „suchy” opad